Verduurzaam je huis: kieren dichten en andere quick wins

Is je het verduurzamen van je huis duur? Niet per se. Deze eerste stappen zijn zo goedkoop, simpel en effectief dat je eigenlijk gek bent als je het niet doet. Ook voor huurwoningen.

Twee maanden geleden begon ik met een serie over het verduurzamen van je huis. Geen perfecte timing, want nu het steeds warmer wordt hebben we niet zo’n last meer van tocht of hoge stookkosten en is het verleidelijk om er verder niet bij stil te staan. Hop, lekker naar buiten, de lente vieren en fantaseren over de aanstaande zomer.

Wie had gedacht dat we nu ineens massaal in huis zouden zitten? Wie thuis niet kan werken of een kinderopvang runt, zal zich er misschien op betrapt hebben ineens veel meer tijd en zorg in het huis, inrichting, huishouden en/of de tuin te steken. Geen slecht idee en een uitstekend moment om eens extra aandacht te besteden aan verduurzaming. Dit is meer dan gas besparen. Juist nu is het belangrijk om te zorgen voor een comfortabel binnenklimaat zonder tocht en met gezonde, schone lucht.

Kieren en naden

Huizen zitten nooit helemaal potdicht. Zo sluit bijvoorbeeld het dak niet perfect aan op de muren of zit er een kier tussen het raam en het kozijn. Op de begane grond vind je vaak gaten rond de buizen van je verwarming en in de meterkast richting de kruipruimte. De voordeur heeft kieren rondom en de brievenbus is ook een berucht tochtgat. Doorzoek je huis om alle plekken te detecteren waar warme binnenlucht naar buiten kan ontsnappen. Kieren onder binnendeuren zijn juist weer nuttig voor ventilatie en moet je in de meeste gevallen open houden. Het gaat dus puur om gaten naar buiten en naar de kruipruimte.

Vervolgens ga je deze kieren en naden dichten. Het is een hardnekkig misverstand dat deze gaten niet gedicht zouden moeten worden, omdat er dan geen frisse lucht meer in huis komt. Voor frisse lucht wil je zo gecontroleerd mogelijk ventileren. In een oud huis doe je dat door raampjes open te zetten en modernere huizen zijn voorzien van mechanische ventilatie. Bij ventilatie heb je zelf in meer of mindere mate controle over hoeveel verse lucht je binnenhaalt, wanneer, hoe lang en via welke weg. Kieren en naden zijn hierbij onwenselijk. Deze leiden bovendien vaak tot onaangename tocht en mogelijk zelfs vochtproblemen met de vorming van schadelijke schimmels tot gevolg.

Elke soort kier vraagt om een passende oplossing. Laat je informeren naar geschikt materiaal om kieren te dichten tussen daken, muren en vloeren. Dit kan uiteenlopen van steenwol of vlas tot PUR of kit. De milieuwinst van het gas dat je bespaart, is zoveel groter dan de impact van elk materiaal dat je je geen zorgen hoeft te maken als jouw situatie om een minder ecologisch verantwoord materiaal vraagt.

De brievenbus kun je afdekken met een borstel en een klep, onder de deur bevestig je een valdorpel en je ramen, deuren en het kruipluik maak je dicht met tochtbanden of -strips. Let er bij tochtbanden en -strips op dat ze niet eeuwig meegaan. Zo was onze voordeur netjes voorzien van tochtstrips, maar deze waren inmiddels zo verouderd dat het rubber stug en poreus geworden was. Let er bij je kierencheck dus meteen op of er nog wat vervangen of gerepareerd moet worden.

Warmteverlies

Als alle kieren gedicht zijn, kan het zijn dat je soms toch nog koude lucht voelt stromen. Dit komt door afkoeling van de lucht bij minder goed geïsoleerde ramen en deuren of door ongewenste luchtstromingen in huis. Dit kun je eenvoudig verhelpen met gordijnen voor het raam of zelfs bij de voordeur. Om koude lucht van enkel glas te beperken, kun je het afplakken met raamfolie. Enkel glas zou je eigenlijk altijd moeten vervangen met HR++-glas, maar de folie is een goede oplossing voor tijdelijk of voor in een huurwoning waarvan je de eigenaar nog niet zover kan krijgen om het glas te vervangen.

Verwarming

Ook rondom je cv-installatie kun je een hoop warmteverlies voorkomen. Plak bijvoorbeeld reflecterende radiatorfolie achter je radiatoren waarmee je de warmte terug de kamer in kaatst in plaats van door de muur heen. Met spotgoedkope buisisolatie om verwarmingsbuizen in ruimtes die je niet verwarmt, zorg je dat de warmte voor een groter gedeelte terecht komt waar je het wel wil hebben. Heb je verwarmingsbuizen richting de kruipruimte zien duiken? Isoleer ze dan ook zeker daar.

Tenslotte kun je gas besparen door je cv-installatie beter af te stellen. Begin met het verlagen van de aanvoertemperatuur en het uitzetten van de comfort-stand voor het tapwater. In de handleiding van de cv-ketel lees je hoe je dit doet. Ontlucht je radiatoren regelmatig en zorg dat de druk goed is. Hierdoor werkt de warmteafgifte van je radiatoren het beste. Als je de smaak te pakken hebt, kun je zelfs nog verder door te kijken naar het vermogen en de pompsnelheid van je ketel en het volledig waterzijdig (laten) inregelen van de installatie. Periodiek onderhoud aan je cv-ketel voorkomt bovendien problemen waardoor hij minder goed functioneert. Meer over gas besparen met je cv-installatie lees je hier.

Ventileren

Als die kieren eenmaal dicht zijn, is het natuurlijk belangrijk dat je wel goed kan ventileren of onder meer vocht en fijnstof af te voeren. Afgelopen herfst heb ik de ventilatieroosters boven de ramen en de ventilatieventielen in de keuken, badkamer en toilet schoongemaakt en dit meteen op jaarlijkse kluslijstje ingepland om dit twee keer per jaar te blijven doen. Met name nadat er twee centimeter stof van de ventilatieroosters in de woonkamer was verdwenen, was het verschil in ventilatie duidelijk merkbaar.

Net als een cv-ketel, moet ook de mechanische ventilatie ongeveer eens per twee jaar nagekeken en eventueel opnieuw ingeregeld worden. Eens per acht jaar moet je alle ventilatiekanalen laten schoonmaken. Hiervoor kun je een onderhoudscontract afsluiten. Ventileren kost overigens juist extra gas en stroom in plaats van dat het helpt besparen, maar is essentieel voor de gezondheid.

Gedrag

Last but not least, gedrag. Het veranderen van je gedrag is niet altijd even makkelijk, maar het is de goedkoopste manier om te besparen en het effect kan absoluut gi-gan-tisch zijn. Van twee vergelijkbare huishoudens met identieke huizen kan de een tot wel twee keer meer energie verbruiken dan de ander. Oftewel, als je nu nog niet heel zuinig stookt, kun je maar liefst de helft besparen voor de prijs van een paar fijne sloffen, een warme trui en een dekentje.

Als het niet lukt om iedereen netjes deuren te laten sluiten en de lichten en de verwarming uit te doen, heb je hier handige hulpjes zoals deurdrangers, sensors en slimme thermostaten voor. Maar als het op gewoontes aankomt, helpen zulke snufjes vaak niet. Dan is het een kwestie van jezelf confronteren met je gedrag en een kritisch bekijken wat je kan en wil aanpassen.

‘s Ochtends standaard de verwarming in het hele huis aan, terwijl je binnen een half uur de deur uit bent? Misschien is dat een gewoonte die je wel kan missen. Zet je altijd de radiator in de badkamer aan, omdat het er anders zo koud is? Misschien is het met een pluizig badmatje of sloffen wel comfortabel genoeg. Staat de verwarming de hele dag aan als je thuis bent? Als je bezig bent, hoeft het lang niet zo warm te zijn als wanneer je ‘s avonds op de bank ploft. En is het wel zo normaal om in de winter in een t-shirt rond te willen lopen?

Vaak hebben mensen weinig zin om hun gedrag aan te passen, omdat ze denken dat je dan in moet leveren op comfort. Dat hoeft niet zo te zijn. Als je eerst tocht hebt aangepakt, zal het sowieso minder snel onaangenaam voelen. Ook heb je het op een frisse avond sneller warm als je een trui aan trekt of een dekentje pakt, dan wanneer je de verwarming aanzwengelt. Als je echter wel wat durft in te leveren op warmte, zul je merken dat het snel went als het een graadje minder warm is in huis. Met dat graadje minder bespaar je evenveel gas – ongeveer 6% – als met het vervangen van al je glas, maar dan oneindig veel goedkoper. Tel uit je winst.

Heb jij je gasverbruik als eens onder de loep genomen en gekeken of je dat eenvoudig kan verminderen? Bij veel gemeentes kun je momenteel terecht voor advies en materialen of vouchers om zogenaamde kleine energiebesparende maatregelen uit te voeren. Vraag hier informatie op over mogelijkheden in jouw gemeente.