In november vind de Palmolievrij Challenge plaats. Vanuit Palmolievrij.org volgden nieuwsbrieven en blogs met tips, tricks en ervaringen over het vermijden van palmolie. Ik schreef een aantal blogs waaronder deze: over palmolievrije shampoo.
Sinds ik mijn leven bewust probeer te verduurzamen, kom ik allerlei onderwerpen tegen. Plantaardig eten, consuminderen, ontspullen, recyclen, plastic soep, repareren, eerlijke en tweedehands kleding, energiebesparing en meer. Na een tijdje voegde ook palmolie zich toe aan dat rijtje.
Naarmate ik meer las, hoe meer ik ervan overtuigd raakte dat ik palmolie, zoals het nu geoogst wordt, niet meer wil gebruiken. In de keuken is dat niet altijd heel makkelijk, maar op de etiketten is tenminste nog terug te vinden in welke producten wel of geen palmolie zit.
In de badkamer vind ik het een stuk lastiger. Sodium lauryl sulfaat, stearinezuur, glycerine en nog een paar honderd andere namen van stoffen kunnen duiden op palmolie. Het afgelopen half jaar ben ik fanatiek etiketlezer en Google-chemicus geworden en heb ik voor de belangrijkste badkamerartikelen een palmolievrije variant geworden die, niet geheel onbelangrijk, nog goed werkt ook. Na de komende dagen heb jij zeep, shampoo en deodorant voor in je palmolievrije badkamer!
Een van de meest lastige verzorgingsproducten om palmolievrij te vinden, is shampoo. Zeker als die nog goed moet werken ook. Maar na mijn blunders, twijfels en uiteindelijk de tips van vandaag kun je toch een palmolievrije shampoo toevoegen aan jouw palmolievrije badkamer. Hoewel die er misschien een beetje anders uitziet dan je gewend bent…
Palmolievrije shampoo
Reguliere shampoos bevatten vrijwel allemaal sodium lauryl sulfaat (SLS), sodium laureth sulfaat (SLES) of een andere reiniger die van palmolie is gemaakt en daarnaast vaak ook nog verdachte stoffen als glycerine, caprylate of stearate. Weg ermee dus.
Alternatieve shampoos
Uiteindelijk zou ik het liefst helemaal geen shampoo meer gebruiken. No poo, zoals dat heet. Vaak gaat dat samen met zelfgemaakte ‘shampoo’ van baking soda en een spoeling van verdunde appelazijn. Dit heb ik nog niet aangedurfd, omdat ik te veel verhalen heb gehoord over irritaties. Wel wil ik eens proberen om te ‘wassen’ met ghassoulklei, maar laten we eerst op zoek gaan naar een wat vertrouwdere en gebruiksvriendelijkere vorm van shampoo.
Zeep als shampoo?
De eerste palmolievrije shampoo die ik vond, waren de vaste haarzepen van Babongo en Werfzeep. Qua samenstelling lijken ze op gewone zepen zoals Aleppozeep. Omdat het bij sommige mensen schijnt te werken, besloot ik mijn haar daarmee te wassen en vervolgens na te spoelen met verdunde appelazijn. Probeer het gerust, maar voor mij was dit geen succes!
Vloeibare shampoo
Er zijn veel ‘natuurlijke’, biologische en/of sulfaatvrije shampoos te vinden die veel mildere reinigers bevatten dan SLS of SLES, maar dat maakt de reinigers nog niet vrij van palmolie. Daarnaast bevatten die shampoos ook dezelfde verdachte toevoegingen die we ook in de reguliere shampoos vinden. Dit soort shampoos zijn dus niet per se goedgekeurd.
De reinigers en andere ingrediënten die mogelijk van palmolie gemaakt zijn, kunnen echter in principe ook van andere oliën gemaakt worden. Dat gebeurt alleen meestal niet, omdat palmolie een relatief goedkope olie is. Alleen als een cosmeticamerk zeer toegewijd is, zullen ze er zorg voor dragen dat hun ingrediënten niet van palmolie afkomstig zijn.
Van de ruim twintig merken die ik gecheckt heb, zeggen de meesten ‘plantaardige olie’ of ‘duurzame’ palmolie te gebruiken. Een enkeling noemt kokosolie, maar als ze dat niet kunnen aantonen of zelfs maar goed weten te spellen, ben ik niet overtuigd. Tot dusver is er nog geen enkel merk waarvan ik durf te beweren dat hun vloeibare shampoo écht helemaal vrij is van palmolie.
Wel zijn er shampoos waarbij palmolie in ieder geval niet in de meest voorkomende ingrediënten zit en hoef je met zo’n milde shampoo waarschijnlijk minder vaak te wassen, waardoor je met bijvoorbeeld Weleda of Green People dan tenminste wel minder palmolie gebruikt dan met de gemiddelde supermarktshampoo.
Vaste shampoo: de shampoo bar
Sinds een jaar of twee ben ik helemaal om naar de shampoo bars. Doordat ze vast zijn, hebben ze geen plastic verpakking nodig en vanwege de afwezigheid van water ook geen conserveermiddelen. Daarnaast zijn ze compacter en dus efficiënter voor transport, zowel in vrachtwagens vanuit de fabriek als in je eigen vakantieuitrusting.
Mijn eerste shampoo bar bevatte helaas SLS en de meeste palmolievrije shampoo bars die ik vond, bleken eigenlijk meer een zeep te zijn. Uiteindelijk vond ik slechts één uitzondering: Lamazuna. Deze bevat de reiniger sodium cocoyl isethionaat (SCI) die mógelijk van palmolie kan zijn gemaakt, maar dit merk kan mij verzekeren dat de SCI in hun shampoos van andere oliën gemaakt is.
Tenslotte heb ik intussen ook zelf een shampoo bar gemaakt met sodium coco sulfaat, de enige effectieve reiniger die altijd op basis van kokosolie is. Deze zelfgemaakte shampoo heb ik intussen uitgebreid getest en werkt uitstekend!
Bonus-tip: conditioners barsten vaak van de glycerine en andere palmoliederivaten. Een oplossing van 1 deel (appel)azijn in 10 delen water is een prima, goedkoop en palmolievrij alternatief. Geen zorgen, de geur verdwijnt zodra je haar opgedroogd is. Voor extra verzorging kun je een masker gebruiken van kokosolie.
Hoi Linda, zelf gebruik ik sinds enige maanden nu gezeefde roggebloem als shampoo. Met water een papje van maken en door je haar kneden. Even laten intrekken en uitspoelen maar. Ben er zeer tevreden over! Mijn haar valt minder tot niet meer uit (zit id overgang…) en blijft min. een week goed (dus niet vet). Enige nadeel is t iets meer werk er van hebben maar dat heb ik er graag voor over!
Oh leuk! Zo’n papje maken vond ik met ghassoulklei ook niet zo erg om te doen, maar krijg je die roggemeel er een beetje makkelijk uitgespoeld?
Jawel, dat lukt wel! Soms vind je later nog wat meel in je haar of op kleding . Lijkt dan op roos maar ruikt lekker. Is na paar keer borstelen wel weg.
Laat zelf t papje ca 20 min zitten.
Nogmaals ben er zelf heel happy mee: doet zijn werk goed, goedkoop en niet belastend voor milieu!
Hallo Linda, het schijnt dat het gebruik van kokosolie en afgeleiden daarvan ook niet duurzaam zijn. IVM misbruik apen en natuurlijk habitats.
Gewone zeepbars zijn vreselijk voor mijn haar. Heb je raad of kennis over dat kokosolie toch niet of wel duurzaam is? Vriendelijk dank Tinneke
Hoi Tinneke, je hebt gelijk dat kokosolie ook niet ideaal is. Uiteindelijk hebben alle oliën een relatief grote impact en dan komen er bij kokosolie ook nog problemen met mensen- en dierenrechten bij. De grootste winst van shampoo bars met palmolievrije SCI (zoals Lamazuna en Pachamamai) is dat ze vrij mild zijn en je daardoor minder vaak kunt gaan wassen, waardoor ze zuiniger worden in gebruik. Het zit hem dan dus vooral in het gebruik van minder olie.