Bij de zoektocht naar een duurzamer leven is het fijn om het kunstje af te kijken bij anderen. Hoe duurzaam leven anderen al, waar zijn ze goed of juist nog niet zo goed in en wat kunnen we van ze leren? Presentatrice Milouska Meulens is veganist, maar hoe duurzaam leeft ze verder?
Milieuimpact top 10
Om duurzamer te leven is het cruciaal om te weten op welke manieren je impact maakt op het milieu. In haar boek De Verborgen Impact maakt Babette Porcelijn inzichtelijk wat de top 10 van belangrijkste onderwerpen is waarmee een gemiddelde Nederlander die impact maakt. Hierin neemt ze niet alleen mee hoeveel je laptop aan stroom verbruikt, maar ook hoeveel water en grondstoffen hij buiten ons zicht al gekost heeft, de verborgen impact dus. Met stip op de eerste plaats: spullen.
Maar niemand is een gemiddelde Nederlander. De een koopt veel kleding of is veganist. De ander gaat twee keer per jaar naar een ander continent of koopt alleen tweedehands. Elk jaar reken ik mijn eigen impact uit om te zien waar ik nog kan verbeteren. Dit kun jij ook doen met een gedetailleerde impactcalculator die ik gemaakt heb op basis van De Verborgen Impact of – als je wat sneller een globaal beeld wil – met de calculator van Babette zelf.
Om te laten zien op welke manieren je je impact kunt verkleinen, wil ik je voorstellen aan mensen die op een of meerdere vlakken duurzaam bezig zijn en ze vragen hoe ze dat aangepakt hebben.
Milouska Meulens
Milouska Meulens is presentatrice van Vroege Vogels, hét legendarische programma waarin de pracht van de natuur heerlijk vereerd wordt. Ook presenteerde ze Groen Licht waarin diverse groene feiten op een luchtige maar kritische manier gecheckt werden. Je begrijpt, Milouska is behoorlijk op de hoogte van duurzaamheid!
Voorheen werkte ze overigens onder andere nog als researcher voor Zembla en anders ken je haar sowieso als presentatrice van het Jeugdjournaal. Dat zo’n slimme dame in 2006 een beetje dommig deed in Wie is de mol was dan ook gespeeld: ze was de mol!
Toen twaalf jaar geleden haar dochter geboren werd, kon ze het niet over haar hart verkrijgen om haar een stuk dode koe te geven. Vanaf dat moment werd ze zelf plotseling veganist. Milouska vormt een gezin met Jeugdjournaal-presentator en vegetariër Joris Marseille en hun kinderen. Over hoe dat er thuis aan toe gaat tijdens het eten én wat het effect is van hun dieet op hun gezondheid, maakten ze een documentaire. Boter, kaas noch eieren was donderdag 31 mei om 21u35 op NPO3 en kijk je hier terug.
De milieuimpact van Milouska
Hieronder zie je een benadering van de milieuimpact van Milouska.
Wat vind je van het resultaat? Verrast het je?
“Nou, eigenlijk valt het me een beetje tegen”, zegt Milouska. Wel heeft ze een paar verklaringen. Zo maakt ze voor haar werk behoorlijk wat kilometers in de auto en woont het gezin in een oud huis dat niet zo goed geïsoleerd is. De auto blijkt overigens wel een hybride. Als Milouska voornamelijk elektrisch rijdt, kan dit uiteindelijk tot dertig procent gunstiger uitpakken dan een benzineauto. Is dat toch weer een kleine meevaller!
Dat veganisme doet veel goeds voor je score! Het klinkt alsof je daar zeer plotseling mee begon. Hoe ging dat?
De overgang naar veganisme ging heel snel, maar ook niet helemaal zonder slag of stoot. Milouska was altijd al dol op vlees en ook op zoetigheden met bijvoorbeeld slagroom of eieren. Tijdens de zwangerschap van haar dochter ging ze vlees ineens zien als iets vies.
“Ik zag ineens een dood dier in plaats van vlees. Bij wijze van spreken zaten de maden er al op”. Toen haar dochter borstvoeding kreeg, realiseerde Milouska zich hoe absurd het is dat mensen je veroordelen als je je kind na een jaar nog borstvoeding geeft, terwijl het doodnormaal gevonden wordt dat we onze kinderen dan wel koemelk geven. “We kunnen er niet eens tegen als we het niet eerst bewerken”, zegt ze verontwaardigd. “En als ik dat dan niet voor mijn dochter wil, waarom dan nog wel voor mezelf?”
Intussen was Milouska ook meer gaan lezen over veganisme. Het idee dat je lijf meer tijd nodig heeft om vlees te verteren dan groente en fruit, leidde tot afkeer. “Dat klopt gewoon niet”. Vanaf dat moment werden gezondheid, dierenwelzijn en milieu gezamenlijke redenen om veganist te worden.
Of ze sindsdien geen vlees meer gegeten heeft? Niet helemaal. Tijdens haar tweede zwangerschap kreeg Milouska juist weer enorme trek in vlees. Ze gaf daar aan toe, omdat ze het misschien ook wel nodig was als haar lijf daarom vroeg. Ze at meteen zeer veel vlees, maar na de zwangerschap was de walging terug en was het zelfs makkelijker om te stoppen.
Nu vindt ze vlees ook nog steeds lekker, maar ze vindt het niet lastig om het niet te eten. “Maar ik wil ook niet te dogmatisch zijn, hoor”, zegt Milouska. “Heel soms, misschien een keer per jaar of anderhalf jaar eet ik nog wel eens wat. Niet iedereen vindt dat je jezelf dan nog veganist mag noemen, maar als ik het mezelf niet te moeilijk maak, kan ik het beter volhouden”.
Wel zegt ze dat vlees eten voor haar veel te maken heeft met emotie, met nostalgie. Herinneringen aan vroeger, gerechten van thuis en taferelen waarbij ze eten van elkaars bord wegpikten. Ook merkt ze soms het effect van hormonen. “We zijn ergens gewoon nog dieren”, zegt ze.
Omdat je oorspronkelijk van Curaçao komt, denk ik – heel stereotypisch, sorry! – aan twee dingen: kip en vliegtuigen. Wat vind je familie van je veganistische dieet?
“Mijn moeder vond het wel vreemd, maar reageerde met compassie. Mijn vader vond het raar en een beetje verdrietig, misschien zelfs wel zielig voor mij”. Tijdens een bezoek heeft haar vader nog wel eens geprobeerd om Milouska en Joris vlees voor te schotelen. “We vinden voedselverspilling nog veel erger dan vlees eten, dus toen hebben we het gewoon opgegeten. En ook uit respect natuurlijk”.
Inmiddels begint de zus van Milouska ook wel voordelen te zien van het veganisme en eet ze zelf soms ook veganistisch, vooral uit gezondheidsoverwegingen. De broers van Milouska vinden het eigenlijk nog steeds wel een beetje maf.
Je hebt het afgelopen jaar nauwelijks gevlogen. Ga je niet regelmatig op familiebezoek naar Curaçao?
Voorheen ging ze ongeveer eens per drie jaar om haar vader op te zoeken. “Vorig jaar gingen we er nog naartoe voor zijn begrafenis, nu hebben we weinig reden meer om te gaan.” Milouska’s moeder woont in Nederland.
Verder probeert Milouska het vliegen al jaren tot een absoluut minimum te beperken. Het gezin gaat op vakantie in eigen land, met de auto naar Zweden en sinds vorig jaar hebben ze de trein ontdekt. Voor werk hoeft ze ook niet het vliegtuig in.
Vroeger was dat wel anders. Tussen haar zestiende en dertigste bezocht ze landen als Turkije, Gambia en de Verenigde Staten en toen ze na haar studie voor een jaar naar Curaçao ging, bezocht ze bijna alle Caribische eilanden.
“Sinds de kinderen er waren, heb ik hier echt paal en perk aan gesteld”. Dat bleek een onoverkomelijk dilemma met haar reislustige ex-man. “Ik vind het veel moeilijker dan geen vlees eten, want ik zou heel graag nog naar Bali willen, met mijn kinderen naar Japan, het noorderlicht zien, door Australië reizen en op safari. Het is om verdrietig van te worden, maar ik wil niet bijdragen aan de vervuiling die het veroorzaakt”.
Milouska en Joris zijn gek op de Verenigde Staten en zouden het dolgraag hun kinderen willen laten zien. In principe willen ze niet vliegen, maar ze sluiten niet uit dat het misschien toch eens zal gebeuren. Als ze dan toch eens een verre reis maken, willen ze het verder wel zo eenvoudig mogelijk doen, zodat het minder impact heeft. Geen auto huren bijvoorbeeld, geen accommodatie met airco en beslist niet skiën.
“Het is een wrang idee dat we denken dat we alles kunnen hebben”, zegt Milouska. “Alles kan, maar het hóeft niet. Ook als het geld hebt, hoef je niet altijd alles te nemen wat je kunt hebben”.
Wat zou je eigenlijk wel groener willen doen, maar vind je lastig? En wat zou groener kunnen, maar vind je eigenlijk voorlopig wel prima zo?
Het huis is oud en slecht geïsoleerd, maar het is geen eigendom van het gezin en daarom kunnen ze er niet zomaar aan gaan klussen. Als ze ooit gaan verhuizen, wil Milouska dat wel anders gaan doen.
Het autogebruik ligt wat lastiger. Voor haar werk moet ze niet alleen vaak op de meest afgelegen plekken – vaak in natuurgebieden – zijn, maar dan ook nog eens op onmogelijke tijdstippen. Om zes uur ‘s ochtends in Zuid-Limburg zijn, is niet eens mogelijk met het openbaar vervoer. Daarnaast is Milouska ook wel erg blij met de auto. Het geeft een vrijheidsgevoel en is gezelliger met het gezin. Wel stemt ze op partijen die autorijden duurder en lastiger maken. “Ik ben een groot voorstander van ‘de vervuiler betaalt’, dus ben ik ook bereid om er meer voor te betalen”.
Zijn de spullen die je koopt vooral voor jezelf of eerder voor de kinderen, anderen of het huis?
Ondanks dat Milouska ruim minder spullen koopt dan een gemiddelde Nederlander is dit wel een onderwerp waar ze het hoogst op scoort. Dat kan ze verklaren met wat duurdere aankopen van afgelopen jaar zoals een laptop en fietsen, want Milouska houdt niet van prullen.
Cadeaus kopen ze ook weinig. In hun vriendenkring worden vooral activiteiten cadeau gedaan en ook bij hun huwelijk vroegen ze nadrukkelijk om geen spullen cadeau te doen. “Dat blijft vaak uiteindelijk toch maar ergens ongebruikt liggen”.
De spullen die ze heeft koestert ze. “Ik ben heel zuinig op mijn spullen. Ik was mijn kleding koud en met milde zeep.” Dat spullen langer meegaan als je er zuinig op bent, bleek wel toen iemand vroeg of Milouska haar oude schoenen dan zo weinig gedragen had, omdat ze er nog zo goed uitzagen.
Ze heeft zelfs nog kleding die ze als twintiger droeg en nu weer door haar dochter gedragen wordt. Die kleding is nu ook weer helemaal hip. De kinderen vinden het sowieso leuk om tweedehands kleding te kopen en krijgen. Doordat het al van iemand – soms een bekende – geweest is, krijgt het juist meer waarde voor ze. En toen beide zoons hun zinnen hadden gezet op hetzelfde vest en de grootste het mocht hebben, werd dat opgelost met de belofte dat hij het later gewoon zou doorgeven.
Heb je nog een gouden tip voor groene groentjes?
“Het makkelijkste is om dieren uit je menu te schrappen. Je hoeft niks tekort te komen. Je kan nog steeds gewoon taart en croissantjes eten. Omdat je lekker kan blijven eten, hoeft het niet zo moeilijk te zijn. Je hoeft er minder over na te denken dan bij die spullen waarvan we steeds verleid worden om ze te kopen.”
“En koop tweedehands. Zoek een leuke winkel in de buurt. Er zijn steeds meer winkels, met steeds betere spullen en anders was je het maar gewoon even. Het is leuk om te struinen door zulke winkels. Geef je eigen spullen ook een tweede leven door ze te verkopen – bijvoorbeeld op een vrijmarkt of in de IJhallen – of door te geven. Dat geeft een goed gevoel.”
Hoe groot is jouw milieuimpact? Bereken het hier.
Leuk stuk! Mooi om te zien hoe Milouska met duurzaamheid bezig is 🙂 Hopelijk ziet de huiseigenaar snel in dat het verduurzamen van het huis een slimme keus is.
En bedankt voor de tip, ik ga zeker naar ‘Boter, kaas noch eieren’ kijken.
Ben sowieso benieuwd hoe dat verduurzamen straks gaat als we van het gas af moeten. Vooral als zo’n eigenaar zelf niet meteen profijt heeft van een lagere energierekening.
Wat vond je van de documentaire?
Daar ben ik ook benieuwd naar ja! Mijn vriend en ik zijn nu aan het uitzoeken of we een eigen huis willen bouwen (niet veel huis, wel veel tuin) dat meteen van het gas af is. Daarmee is het probleem van de bestaande bouw alleen helaas niet opgelost.
In de documentaire vond ik het heel interessant om te zien hoe mensen over veganistisch eten dachten. Wel jammer dat ze een tekort bleek te hebben. Mensen zijn vaak al bang dat het ongezond is, dus dit zet veganistisch eten niet echt goed neer. Zelf heb ik laatst mijn bloed laten testen en mijn B12 was gelukkig helemaal goed 🙂 (maar ik slik dan wel B12 bij)
Wat vond jij van de documentaire?
De docu is inderdaad geen reclame voor veganisme, maar dat was dan ook niet het doel. Ik vond het juist een heel oprecht portret van een gezin waarbij ook geworsteld en getwijfeld wordt. Vond het wel een verfrissende invalshoek en gelukkig eindigde het alsnog heel positief.
Oh zo’n huis zou ik ook graag willen! Er is alleen zo weinig grond te koop en wat er wel is, is meteen drie keer boven budget. Misschien moeten we maar een kavel delen 😉
Haha, kavel vinden is inderdaad wel lastig ja!
Ik ben ook wel positief over de documentaire hoor. Het is inderdaad een interessante invalshoek voor een documentaire. En het is denk ik voor veel gezinnen wel herkenbaar, ook voor gezinnen waar iemand vegetariër is.
Leuke blog! Inspirerend vind ik dat, om te lezen hoe bekende mensen dit doen 🙂 Ik kreeg vandaag ook al twee keer de tip voor de docu van vanavond, ga zeker kijken!
Wat je vond er van? 🙂
Wauw wat een tof interview! Ze lijkt me super leuk en heel slim als ik het zo lees Ik ga de documentaire vanavond kijken, ik hoor er zoveel goeds over 🙂
Ja, ik vind haar zo oprecht ook! Wat vond je van de documentaire?
Wat ontzettend gaaf om dit over Milouska te lezen, uitstekende timing ook na de documentaire van afgelopen week! Heb je die ook gezien? Het is een heel integer portret geworden van haar. Ik had echt met Milouska te doen toen haar moeder niet eens een hapje portobello (de lekkerste paddenstoel ter wereld) wilde proberen… overigens gaat ze in de documentaire zichzelf laten controleren op tekorten. Dit vond ik als arts een beetje lastig om te zien, ze doet dit namelijk niet bij een huisarts of internist, maar bij een bedrijf dat er baat bij heeft als er een tekort uit komt… Elke bloeduitslag valt dan te draaien naar “nog net geen tekort, maar je bent er gelukkig op tijd bij!”. Ik voelde me een beetje ongemakkelijk bij de uitspraken van die mensen en vroeg me af waar de 8 buisjes bloed voor nodig waren.
Desalniettemin vond ik het een heel mooi portret en ontzettend dapper van Milouska dat ze dat heeft laten maken van zichzelf. Zoals jij laatst al schreef in groene dilemma’s, willen mensen die zich met duurzaamheid bezighouden graag alleen maar over de positieve kanten praten, en voelen we ons soms bezwaard erover te zeuren, of de nadelen aan te kaarten, omdat we geen “nieuwe groentjes” af willen schrikken.
Ja, integer is het juiste woord! Dat vond ik het mooiste van de documentaire. Heel oprecht en eerlijk, inclusief alle wrijvingen en angst dat het misschien toch niet zo perfect is allemaal.
Wel een goed punt wat je zegt over die bloedtesten. Ik zou zelf (surprise, surprise) ook echt de cijfers willen zien, zodat je zelf kan beoordelen hoe je in of buiten een bepaalde range valt. Dat ze B12 tekort kwam leek me logisch als je al zolang veganist bent en nooit bijgeslikt hebt, maar het verbaasde me dat ze ook zoveel andere supplementen meekreeg terwijl ze zo gevarieerd eet.
Ik was wel blij dat ze nog concludeerde dat ze wel een happy vegan kon worden, want ik was even bang dat ze op zou geven als de bloedwaarden niet goed zouden zijn. Gelukkig ziet ze dus ook wel in dat je met supplementen alsnog een heel gezonden veganist kan zijn. Misschien niet heel verleidelijk voor vleeseters om over te stappen, maar wel zo realistisch. Dit verhaal spreekt me meer aan dan sommige veganisten die het veganisme alleen maar heerlijk en gezond en fantastisch vinden.