Mijn ervaringen met de duurzame stof lyocell (Tencel)

Lyocell is een populair materiaal bij veel eerlijke kledingmerken. Wat is het precies, hoe duurzaam is het en is het fijn in gebruik? Ik deel je mijn ervaringen met de relatief nieuwe stof.

Zolang er een enorm overschot aan kleding is, blijf ik mijn aankopen voorlopig het liefst zo veel mogelijk tweedehands doen. Maar uiteindelijk is tweedehands kopen niet voor iedereen en voor altijd de oplossing. In een ideale eerlijke en duurzame wereld kopen we met mate eerlijk en zo duurzaam mogelijk geproduceerde kleding, repareren we onze bezittingen, ruilen we miskopen, delen we en dragen we alles af.

Om deze utopie te verwezenlijken is het noodzakelijk dat we merken steunen die zich inzetten voor eerlijke kledingproductie en gebruik maken van duurzame materialen. Eén van die materialen is het relatief nieuwe lyocell, ook wel bekend onder de merknaam Tencel.

In dit artikel vertel ik je graag meer over deze stof en wat mijn ervaringen zijn met producten van dit materiaal.

Wat is lyocell?

Lyocell is een vezel die gemaakt wordt uit houtpulp en heeft dus een plantaardige basis. De stof die ervan geweven wordt, voelt zijdeachtig, is sterk, kreukt nauwelijks, ademt goed en is resistent tegen huisstofmijten en schimmels. Hij kan behalve puur ook toegepast worden in een mengsel met andere vezels. Je vindt lyocell steeds vaker bij met name eerlijke kledingmerken, maar ook steeds vaker in reguliere winkels. Er wordt bovenkleding van gemaakt, basics, beddengoed en zelfs dekbedden.

Lyocell wordt net als viscose van houtpulp gemaakt. Voor de productie viscose moet de houtvezel zware chemische behandelingen ondergaan om verwerkt te kunnen worden, maar bij lyocell wordt een oplosmiddel gebruikt dat bijna volledig opnieuw gebruikt kan worden. Hierdoor is per hoeveelheid stof veel minder oplosmiddel nodig en komt het ook nauwelijks in het milieu terecht.

Het gebruikte hout komt uit FSC-beheerde bossen of plantages. Het gehele productieproces kost veel minder water dan katoen of zijde, veroorzaakt veel minder uitstoot dan wol, kost minder grondstoffen dan bij synthetische vezels en is minder ecotoxisch dan viscose, leer en de meeste synthetische stoffen. Qua duurzaamheid zijn alleen gerecycled katoen en gerecyclede wol vergelijkbaar, maar van de nieuw geproduceerde stoffen is lyocell de meest duurzame optie.

Het is overigens belangrijk om te beseffen dat hoewel de stof duurzaam geproduceerd is, het niet vanzelfsprekend is dat het eindproduct ook eerlijk geproduceerd is. Zowel eerlijke als reguliere merken kunnen de stof inkopen en daarmee doen wat ze willen.

Mijn ervaringen

De afgelopen jaren kocht ik eerst per toeval en later bewust een aantal producten van lyocell. Mijn ervaringen daarmee lopen uiteen en om eventuele miskopen te voorkomen deel ik deze met je.

Bovenkleding

Mijn allereerste aankoop met lyocell was een eerlijk geproduceerde jurk van Bannou. De stof is een mengsel van lyocell met katoen en een beetje elastaan, waardoor het niet zijdeachtig maar juist heel dik, stevig en rekbaar is. Het is een grote bonus dat het nauwelijks kreukt en de stof lijkt voorlopig behoorlijk kleurvast. Zweetplekken worden wel zichtbaar, maar ze vallen niet zo erg op. Op deze manier draag ik lyocell graag vaker.

Later kocht ik twee blousejes bij ArmedAngels. Een effen blauwe en een blauwe met witte stippen. Bij allebei is de stof zeer dun. Het voelt zacht en valt soepel, waardoor het aan zijde doet denken. Het draagt heerlijk luchtig. Het voor- en achterpand kreukt nauwelijks, in de holtes van mijn ellebogen kreukt het wel, maar dat vind ik niet storend. Wel kwamen er al erg snel heel kleine gaatjes in de stof van de blauwe blouse en heeft het de onaangename eigenschap dat zweetplekken zich heel snel uitbreiden tot enorme kringen. De stippenblouse bleek dan weer niet zo kleurvast, want hij is na een paar wasbeurten behoorlijk vervaagd en dat is wel een domper voor het draagplezier.

Zowel het label van een fair fashion-merk als het gebruik van lyocell zijn dus geen garantie voor een goede kwaliteit.

Basics

Eerder kocht ik bij Saint Basics al een spaghettitopje van biologisch katoen en de pasvorm daarvan was absolute perfectie. Toen het elastaan er na flink gebruik, maar helaas wel eerder dan nodig uit floepte, informeerde ik naar de kwaliteit van hun nieuwe collectie van lyocell. Ik kreeg spontaan excuses en een nieuw topje van biokatoen aangeboden – service! – en bestelde er meteen eentje van lyocell bij.

Het topje van lyocell is iets dunner, maar hij schijnt net niet teveel door om hem ook los te kunnen dragen, hij voelt heerlijk zacht en de pasvorm is wederom perfect. Na een half jaar intensief gebruik is de kleur nog altijd diep zwart, is de pasvorm onveranderd en zit het elastaan nog netjes ín de stof. Een ander groot voordeel ontdekte ik tijdens lange, zweterige wandelingen op vakantie, want hoewel het topje echt wel nat wordt, lucht het goed, stinkt het niet en droogt hij ook heel snel weer op. Mocht ik het ooit weer in mijn bol krijgen om te gaan sporten zou ik zonder twijfel dít dragen. Veel luchtiger dan die stinkende synthetische sportkleding en minder nat en zwaar dan bezweet katoen.

Van Organic basics kreeg ik eveneens een spaghettitopje van lyocell. Zulke topjes draag ik immers vrijwel dagelijks en aangezien mijn laatste fast fashion-exemplaren langzaamaan uit elkaar beginnen te vallen, kan ik deze goed gebruiken. Aan de hand van de maatvoering en reviews bestelde ik een maat groter dan normaal.

Ook bij dit topje is de stof dun, maar net niet te dun om hem los te kunnen dragen. Het voelt stevig en luchtig, dus dat zit alvast goed. De grotere maat bleek een goed idee voor mijn heupen, maar aan de bovenkant had het best iets strakker gemogen. Misschien is dit model geschikter voor rechtere figuren dan mijn peerfiguur. De halslijn is wat hoger dan bij het topje van Saint Basics. Dat heeft niet mijn voorkeur, maar als onderkleding maakt het meestal niet uit. Het grootste nadeel vind ik dat het hemdje steeds omhoog kruipt, waardoor ik hem nu alleen in een broek draag.

Ondergoed

Toen ik net de gevolgen van fast fashion leerde kennen, heb ik zo lang geen nieuw ondergoed gekocht dat alles tegelijk uit elkaar begon te vallen. Omdat ik de overstap van drie stuks voor drie euro naar zo’n twintig euro per stuk voor een eerlijk geproduceerd onderbroekje nogal fors vond, heb ik een paar jaar geleden nog een tussenstap gemaakt met biokatoen van een niet eerlijk merk. Inmiddels begrijp ik ook wel dat die hogere prijzen horen bij een eerlijk product en ben ik erg benieuwd of de materialen en pasvorm niet teleurstellen, voordat ik de portemonnee trek.

Van Organic basics kreeg ik een setje ondergoed van lyocell. De pasvorm van hun katoenen broekjes vond ik er eigenlijk fijner uitzien, maar ik was vooral benieuwd naar het draagcomfort van lyocell. Gelukkig valt de pasvorm ontzettend mee en vind ik de brede elastieken band een prettige toevoeging. Ook weer dankzij een maatje groter dan anders, heb ik nergens last van knellende randjes of dubbele billen. De stof voelt wederom sterk en luchtig. En zeker ook dat laatste is behoorlijk aangenaam.

Dekbed

Mijn laatste, grootste en duurste aankoop van lyocell heeft zich meteen al opgewerkt tot favoriet. Sinds onze verhuizing slapen we in een groter bed en dat werkt niet zo goed met mijn smallere donzen dekbed. Het bredere synthetische dekbed wat we nog hadden, is te dik, te warm, te zweterig, te verschrikkelijk. Er moest dus een nieuwe komen. Hoewel ik dons heel aangenaam vond, leek zo’n dierlijk product me niet echt ideaal qua duurzaamheid en dierenwelzijn. Het moest er eentje van lyocell worden.

Het meest betaalbare dekbed met lyocell erin koop je bij Ikea, maar dit wordt wel voor de helft aangevuld met polyester. Onder andere Nuvaro, Yumeko, Frankenstolz en Hefel hebben dekbedden die uitsluitend gevuld zijn met lyocell. De tijk is afwisselend van katoen, biologisch katoen of lyocell. Ik kocht het vierseizoenendekbed van Frankenstolz met een vulling van lyocell en tijk van biologisch katoen.

Op het eerste oog leken de twee dekbeddelen vrij dun en aangezien ik mijn liefste koukleum weer eens opzadelde met mijn idealen, stopte ik een beetje huiverig meteen maar beide delen in de hoes. De volgende ochtend had ik het heter dan onder het synthetische dekbed, maar toch zweette ik niet. Na een paar weken onder een enkel dekbeddeel kunnen we wel concluderen dat lyocell heerlijk warm maar niet zweterig is. Het dubbele dekbed gaat zeker warm genoeg zijn voor als we nog eens echte winter krijgen en het dunste deel zal ons tijdens warmere nachten ongetwijfeld behoeden tegen gezweet. We zijn fan!

Conclusie

Lyocell is een fantastisch materiaal! Het is even duurzaam als gerecycled katoen en gerecyclede wol, maar is met afstand de meest duurzame nieuw geproduceerde stof. Het materiaal is sterk, luchtig en minder gevoelig voor huisstofmijten en geurtjes.

Zoals bij andere stoffen geldt dat de kwaliteit van een product wel sterk afhankelijk is van hoe het gemaakt is. Ik heb gemerkt dat met name de allerdunste stofjes toch wel erg gevoelig zijn voor vroegtijdige slijtage en de kleur heeft niet altijd goed kunnen hechten aan het materiaal. Wellicht heeft dit te maken met verschillen in de bron van het hout en lengte en nabehandeling van de vezels. Bij toekomstige aankopen van kleding van lyocell zijn dat zeker dingen om op te letten. Helaas zul je het dan op het zicht en de tast moeten beoordelen, want op het etiket staat er gewoon lyocell of Tencel. Daarnaast is de oorsprong van de stof geen garantie dat het eindproduct ook eerlijk geproduceerd is. Hiervoor zul je te rade moeten gaan bij het verkopende merk.

Lyocell blijkt behoorlijk veelzijdig. Als dunnere stof valt het heel soepel en luchtig, terwijl het als dikkere stof of in een mengsel veel steviger aanvoelt. De eigenschap dat het makkelijk vocht opneemt en doorlaat, werkt twee kanten op. Zweetplekken zijn snel zichtbaar in kleding, maar de stof droogt ook snel weer op. Als dekbed is het letterlijk en figuurlijk een droommateriaal.



Ook fan van lyocell? Koop altijd bewust en met mate, maar als je dan toch iets nieuws nodig hebt, is lyocell een uitstekende keuze. Bij Organic basics kun je tot en met 21 augustus 2020 met 10% korting je favoriete basics kopen zoals bh’s, shirts, sokken en leggings – ook voor mannen. Gebruik hiervoor de kortingscode ZAAILINGENOB2 bij het afrekenen.