Een gedeelte met de trein reizen maakt onze reis naar China een stukje duurzamer, maar dat we alsnog een flinke impact maken staat vast. Hoeveel is dit eigenlijk ongeveer en hoeveel en waar kunnen we onze uitstoot compenseren?
Eerder in Met de trein naar China via de Zijderoute:
De aanleiding en het plan
Het uitstippelen van de route
Tickets boeken
Visa aanvragen
Verdere voorbereiding
Milieuimpact
De milieuimpact van zo’n enorme trein- en vliegreis is lastig te kwantificeren, alleen al omdat de gevolgen zo divers zijn. CO2-uitstoot, landgebruik, geluidsoverlast en meer. Omdat ik elk jaar de impact van mijn consumptiegedrag onder de loep neem aan de hand van de impactcalculator, gebruik ik die nu ook om te kijken hoe groot het effect is.
Als ik er vanuit ga dat ik in 2018 precies zoveel geconsumeerd heb als dat ik berekend heb voor het schooljaar 2017-2018, maar dan zonder de verre vliegreis die ik eind 2017 nog maakte, zouden we 1,2 aardes nodig hebben als iedereen zou leven zoals ik. Dat is nog net niet zo duurzaam als ik zou willen, maar het komt een heel eind in de buurt.
De treinreis en vliegreis van en naar China zijn elk zo’n 6000 kilometer. Deze erbovenop geteld, komt het neer op 1,6 aardes. Dat is logischerwijs minder duurzaam dan wanneer ik de reis niet zou maken, maar alsnog een aardig stukje duurzamer dan de 2,4 aardes die ik vorig jaar nog gebruikte en daarmee valt de schade me eigenlijk nog enigszins mee.
De reis – en vooral de vlucht – motiveert me overigens juist om nog iets verder te gaan met de andere onderwerpen waarmee we impact maken. Spullen en kleding koop ik momenteel bijna alleen nog tweedehands, dus vooral daar hoop ik wat minst te pakken. Komende zomer zal blijken hoe het in werkelijkheid uitpakt.
CO2-compensatie
Het compenseren van een reis maakt de veroorzaakte uitstoot echt niet ongedaan en is ook zeker geen excuus om lekker te kunnen blijven vliegen. Maar als je dan toch vliegt, geloof ik wel dat compensatie zin heeft. Compensatieprojecten hebben daarnaast vaak ook sociale voordelen voor verschillende betrokkenen.
Lees meer over compensatie in Alles over CO2-compensatie.
Behalve de vliegreis, wil ik ook de treinreis compenseren. Normaal gesproken is de trein een heel duurzaam vervoermiddel, maar de afstand die we gaan afleggen is tamelijk bizar en de gevolgen daarvan niet verwaarloosbaar.
Hoeveel compenseren we?
Het valt nog niet mee om in te schatten voor hoeveel ton CO2 we precies zouden moeten compenseren. Zowel met de trein als met het vliegtuig reizen we elk zo’n 6000 kilometer.
Vliegreis
Als ik die 6000 kilometer invul voor een vliegreis, veroorzaakt dit volgens Trees for all een uitstoot van 1500 kilo en volgens Greenseat en FairClimateFund 470 kilo CO2.
Met de data van Connekt Lean and Green kan ik onderscheid maken voor de uitstoot behorende tot vluchten van verschillende afstanden – korte vluchten zijn relatief vervuilend vanwege het stijgen en landen – en hiermee kom ik uit op 1045 kilo. De calculator van Carbon footprint houdt naast de afstanden ook rekening met de toesteltypes voor de specifieke vluchten en rekent uit dat deze gezamenlijk 460 kilo kosten.
De laatstgenoemde berekening lijkt het meest specifiek, maar wijkt behoorlijk af van sommige andere getallen. De luchtvaartmaatschappij geeft zelf geen gegevens over de uitstoot van de betreffende vluchten.
Treinreis
Voor 6000 kilometer met de trein rekent Trees for all uit dat hierbij 160 kilo CO2 uitgestoten wordt. Greenseat komt uit op 235 kilo, Carbon footprint op 70 kilo en met de gegevens van Connekt Lean and Green kom ik uit op 330 kilo.
Wederom veel verschil tussen de verschillende berekeningen. In Nederland zal de uitstoot eerder aan de lage kant liggen, want hier rijden de treinen op windenergie. Maar hoe zit dat eigenlijk voor de treinen van onze reis?
Het eerste deel van de reis zal elektrisch zijn. Het is me niet duidelijk of de stroom in Duitsland ook geheel groen is, maar in ieder geval wel voor een groot deel. Van Berlijn naar Moskou is het ook elektrisch, hoewel er hier vermoedelijk wel wat meer kolen aan te pas zullen komen.
Het is haast onmogelijk om informatie te vinden over de soorten treinen in Rusland en Kazachstan. Voor de route van Moskou naar Bishkek vind ik een paar filmpjes op YouTube. Op de ene zie je geen elektriciteitskabels boven het spoor en komt er wel een zwarte pluim uit de locomotief. Oh nee, het zal toch niet? Maar op een ander filmpje dat precies even oud is, zie ik weer wel kabels en geen rook. Zou het traject dan wellicht deels op stroom en deels op diesel zijn? Als je dit leest, hebben we het intussen kunnen checken. In Kazachstan is overigens nog nauwelijks groene stroom, terwijl in China ongeveer een kwart van de stroom groen is.
In het slechtste geval is het traject tussen Moskou en Bishkek in zijn geheel op diesel en is de rest op ‘internationale’ elektriciteit. Met de cijfers van Co2emissiefactoren.nl en Stimular kom ik dan uit op 485 kilo CO2.
Totale uitstoot
De getallen lopen nogal uiteen, dus ik ga maar gewoon een beetje gokken. Aan de ruime kant. Voor de vliegreis tel ik 1000 kilo CO2 en voor de trein 500 kilo CO2. Oftewel drie ton voor de hele reis met zijn tweeën.
Volgens alle verschillende berekeningen en getallen is het vliegtuig overigens twee tot negen keer vervuilender dan de trein.
Waar compenseren we?
Hoewel Trees for all voor de vlucht de hoogste uitstoot berekende, is het bedrag om drie ton CO2 slechts 30 euro. Greenseat is nog goedkoper met nog geen 25 euro. Bij het FairClimateFund betaal je 45 euro voor drie ton CO2 en bij Carbonkiller kost het momenteel 76 euro.
Emissiehandel
Al mijn eerdere vluchten en mijn jaarlijkse resterende uitstoot compenseerde ik tot nu steeds door emissierechten uit de handel op te kopen, zodat er minder rechten op de markt blijven waarmee bedrijven kunnen uitstoten. Eerst bij TheCompensators en later bij Carbonkiller. Het doet me deugd om te zien dat de prijs voor een ton CO2 weer aardig aan het stijgen is, want zo wordt het ook in het bedrijfsleven financieel steeds aantrekkelijker om te verduurzamen.
Maar voor de afwisseling vind ik het wel leuk om eens een ander doel uit te kiezen. Ik heb nog altijd geen idee wat nou ‘de beste’ manier is om je uitstoot te compenseren – na voorkomen natuurlijk! – dus dan spreiden we de kansen maar een beetje. Dit keer heb ik zin om iets te laten groeien.
Bomen planten
Bomen planten misschien? Bij Trees for all lijkt het alsof ze slechts drie bomen planten om drie ton te compenseren. Dat lijkt me veel te weinig, maar ik geloof niet dat je die ene boom per ton van Trees for all heel letterlijk moet nemen. Als Ecosia voor gemiddeld 27 cent een boom kan planten, kan Trees for all er voor die 30 euro misschien ook wel zo’n 111 bomen planten. Hiermee is het bovendien veel waarschijnlijker dat het daadwerkelijk zal compenseren voor die drie ton die ze vast niet zomaar beloven te compenseren.
Babette Porcelijn rekent uit dat als je je hele uitstoot hetzelfde jaar nog wil compenseren, je maar liefst 137 bomen per ton CO2 nodig zou hebben, oftewel 412 bomen voor drie ton. Bij Trees for all zou dit 4120 euro kosten en dat lijkt me dan weer overdreven. Wel vind ik het een mooi idee om de uitstoot snel te compenseren, want we kunnen niet echt wachten totdat al die bomen twintig jaar lang groeien om onze uitstoot van nu te compenseren. Als ze inderdaad 111 bomen kunnen planten voor 30 euro, zou ik dus ook 412 bomen kunnen laten planten door 111 euro te doneren aan Trees for all.
Bamboe!
Maar die snelle groei doet me denken aan een ander project dat ik eerst nog even wil checken. Nathalie wees me een tijdje terug namelijk op Bamboo Village Uganda. Hier wordt bamboe geplant en van die bamboe worden huizen en andere voorzieningen gebouwd voor de meest kwetsbare mensen. Daarnaast levert het project ook nog eens werkgelegenheid op voor deze mensen. En ja hoor: doordat bamboe megasnel groeit, hoeven we geen decennia te wachten tot de CO2 is opgenomen. Sociaal en snel dus!
Een vierkante meter blijkt na plaatselijk onderzoek gemiddeld zo’n 267 kilo CO2 op te nemen. Voor drie ton is dus 11 vierkante meter nodig. In de webshop kun je 1, 5 of 10 vierkante meter sponsoren, maar ik kies voor de laatste optie: 12,72 vierkante meter. Deze hoeveelheid staat symbool voor de 3400 kilo CO2 die een gemiddelde wereldburger jaarlijks uitstoot.
Je kan voor 67,95 euro alleen de CO2 compenseren met bamboe of een extra donatie toevoegen, zodat ze sneller kunnen beginnen met huizen bouwen en werkgelegenheid creëren. Omdat ik toch al die 111 euro in gedachten had, doen we dat maar gewoon. Het is best wat geld, maar op de hele reis stelt 135,90 euro ook weer niet zoveel voor. Ik hoop dat het behalve voor CO2-opname ook nog een positieve maatschappelijke impact zal hebben.
Lees verder:
Van Utrecht naar Berlijn
Wat een goed artikel weer! En als niet-rekenwonder kan ik het aardig volgen. En dat project https://bamboovillageuganda.com/ is toch wel helemaal top hoor! Trouwens, ik begrijp nu ook veel beter waarom je eerder koos voor compensatie door emissierechten uit de handel te kopen (zodat er minder rechten op de markt blijven waarmee bedrijven kunnen uitstoten). Daar zit een zekere mate van actie in. En actie heeft zin is nu wel weer gebleken! (40.000 klimaatmarcheerders in Amsterdam laatst bijvoorbeeld en nu is de Nederlandse regering om en komt er plotseling wel een veel effectiever klimaatbeleid). Nu nog dat treinverkeer stimuleren ipv het vliegverkeer. Maar goed, we dwalen af, terug naar jouw reis. Veel plezier nog de laatste dagen!
Jaaa, ik had het onderweg een beetje meegekregen van de klimaatmars, heel tof dat het zo’n succes geworden is! Nu nog even omzetten in beleid 😉
Het verbaast me best wel dat het met de trein maar ongeveer de helft scheelt ten opzichte van het vliegtuig. Super interessant!
Het ligt er nogal aan welke berekeningen je gebruikt. Het vliegtuig is volgens de verschillende gegevens die ik vond twee tot negen(!) keer vervuilender dan de trein, maar ik heb ook wel eens gehoord over factor 11. Ik kwam uiteindelijk op factor twee uit doordat ik uit gegaan was van zo ongeveer de minst gunstige cijfers voor de trein, zodat ik zeker niet te weinig zou compenseren, maar dat is misschien niet per se ook de meest realistische.
Leuk artikel! Je kan moeilijke onderwerpen altijd zo begrijpelijk uitleggen haha, tof! Ik vind die compensatie door emissierechten uit de handel te kopen echt een super idee, kende ik nog niet. Zelf ben ik nu trouwens ook wel benieuwd of mijn treinen waarmee ik straks naar Albufeira reis wel elektrisch en duurzaam zijn, had je die informatie alleen bekeken via Youtube of heb je dat ook nog ergens anders gevonden?
Fijn om te horen! Soms snap ik mijn eigen teksten niet eens meer als ik het teruglees, haha.
Ik vond het heel lastig om informatie te vinden over treinen in Centraal Azië, maar ik zou gokken dat in Europa zo’n beetje alles wel elektrisch is hor. In Frankrijk rijden de treinen voornamelijk op kernenergie. Je zou proberen of je met je treinnummers kan vinden wat voor type treinen het zijn. Anders zou ik gewoon uit gaan van elektrisch en eens opzoeken hoe het met de (groene) stroomvoorziening (voor het land of specifiek voor de trein) gesteld is in Spanje.
Volgensmij zit het wel redelijk goed met de treinen in Europe geloof ik ja. Ik ga er eens naar kijken 🙂
Da’s wel een fijn project, dat met die bamboe. Misschien een idee om mijn 18.000 vliegkilometers van vorig jaar mee te compenseren….
Ik zou het doen 😉