Met de trein door de Zwitserse Alpen met de Bernina-express

Van de groenste alpenweiden slinger je de bergen in, door tunnels en over bijzondere bruggen, totdat je op ruim 2000 meter hoogte nog hogere bergen en gletsjers ziet. Vervolgens daal je weer af tot in het Mediterrane dal in Italië. Dit is wat je te wachten staat als je in de Bernina-express stapt.

Afgelopen zomer gingen mijn vriend en ik op vakantie naar Italië. Met de trein, want vliegen wil ik niet meer, een auto hebben we niet en ik betaal graag meer om niet in een bus te hoeven. Gelukkig vinden we de trein super fijn en begint de reis al zodra we de voordeur uitstappen.

Om de reis naar Italië toe nog wat leuker te maken, zocht ik of er onderweg nog mooie routes te vinden waren. En die waren er! In Zwitserland is er een aantal trajecten dat geroemd wordt onder treinreizigers. Zo vond ik onder andere veelbelovende routes van Zermatt naar Sankt Moritz, van Luzern naar Interlaken en van Chur naar Tirano.

Die laatste route zou een van de allermooiste moeten zijn én bleek perfect te combineren met onze reis naar Italië. Ik laat je graag zien hoe het was!

Naar Chur

Om aan de reis van Chur naar Tirano te beginnen, moesten we eerst in Chur zien te komen. Vanuit Utrecht gaat een rechtstreekse ICE naar Basel. Ideaal! Deze trein begint in Amsterdam en stopt ook in Arnhem. We vertrokken rond half negen en waren voor drie uur in de stad.

In Basel hadden we gekozen voor een ruime overstap van anderhalf uur, omdat de Deutsche pünktlichkeit van de ICE soms te wensen over laat. Uiteindelijk waren we netjes op tijd en konden nog mooi even een rondje struinen door de Altstad en langs de Rijn.

Vanuit Basel was het nog tweeënhalf uur naar Chur in het oosten van Zwitserland. We dachten een rechtstreekse trein geboekt te hebben, maar moesten plotseling overstappen in Zürich. Het lijkt in ieder geval wel dat alle treinen precies op tijd rijden en perfect op elkaar aansluiten, dus het heeft ons geen minuut extra gekost.

Vanaf Zürich werd de rit al prachtig. Eerst rij je een heel eind langs een langgerekt meer en intussen doemen de bergen op en kun je alvast genieten van typische houten Alpenhuizen en knalgroene weiden.

In tien en een half uur waren we van Utrecht naar Chur gereisd. De hele reis kostte net geen honderd euro per persoon en boekten we via de Deutsche Bahn.

Kort verblijf in Chur

Chur is een klein stadje. Het oude centrum heeft een paar mooie gebouwen en gezellige straatjes. Tussen het oude centrum en het station in ligt een moderner winkelgebied waar we getrakteerd werden op een alpenhoornconcert.

Als afwisseling van het proeven van veganistische kaasfondues, wilde ik graag nog eens een enige echte Zwitserse proeven. Dat feestje ging helaas niet door, want het blijkt een wintergerecht te zijn en was nu nergens te vinden. We zwichtten alvast voor een Italiaanse pizza die in mijn geval alsnog een soort kaasfondue bleek.

We sliepen in een hotelletje dat eruit zag als een houten berghut en om het Alpengevoel te versterken, gingen we de volgende ochtend met de kabelbaan de berg op. Het was fijn om van de bergen en de frisse lucht te genieten, maar eigenlijk hadden we hier gewoon een dagtocht moeten maken. Die tijd hadden we niet, want ‘s middags stapten we weer in de trein.

Het eten, de overnachting en het kabelbaantje waren niet bepaald goedkoop trouwens. We gingen niet voor niets na een nachtje snel door naar Italië.

De Albula- en Bernina-spoorlijnen

De route tussen Chur en Tirano gaat door twee gebieden: Albula en Bernina. De Albula-spoorlijn loopt van Chur naar wintersportplaats Sankt Moritz. De Bernina-spoorlijn loopt vanaf Sankt Moritz naar Tirano dat nét over de grens in Italië ligt. De hele rit duurt ruim vier uur.

Boeken

Je kan de rit in een keer boeken bij de Rhätische bahn en kost zo’n 60 tot 70 euro voor een enkele reis. Er gaan allerlei lokale treintjes, dus let goed op wat je boekt om te voorkomen dat je drie overstappen hebt. Er gaat minstens één keer per dag een officiële Bernina-express in een keer van Chur naar Tirano. Omdat wij later op de dag gingen, hadden we eerst een lokaal treintje tot aan Sankt Moritz en vanaf daar de Bernina-express. De Bernina-treinen zijn een stuk drukker, maar hebben ook geweldig grote ramen, waardoor je altijd een goed uitzicht hebt.

In lokale treintjes heb je geen plaatsreservering, maar dat was in ons geval geen probleem. Het viel ons op dat de eerste klasse veel drukker was. Dat het in de tweede klasse zo rustig was, kwam misschien doordat we ‘s middags pas gingen. We hadden overigens ook het idee dat de omgekeerde route drukker was.

Als je de keuze hebt, zou ik op beide trajecten aan de rechterkant gaan zitten. Als je bovendien in de achterste helft van de trein zit, heb je vaak mooi zicht op de voorkant van de trein terwijl deze over het spoor slingert.

Albula

Ons eerste treintje was een eenvoudig, knalrood boemeltje dat zo goed als uitgestorven was. Zo konden we van het linker naar het rechter raam hoppen als het uitzicht daar om vroeg. Op het tafeltje stond een kaart van de hele route en daarop waren de bijzondere bruggen en tunnels aangegeven. Deze werden overigens van tevoren ook aangekondigd via de omroepinstallatie.

Zonder al teveel te willen verklappen, was dit deel van de route vooral mooi vanwege die bijzondere bruggen en tunnels. Zo gingen we op een gegeven moment al draaiend door een tunnel omhoog en steeds als we weer naar buiten konden kijken waren we compleet onze oriëntatie kwijt. Intussen klom de trein ruim duizend meter de hoogte in.

Na twee uur genieten kwamen we aan in Sankt Moritz. Deze wintersportplaats ziet er erg sfeervol uit en kent vele luxe hotels en winkels. Wij hadden hier slechts een paar minuten, maar het was wellicht een langer bezoek waard geweest.

Bernina

Na het verlaten van Sankt Moritz werd het me pas echt duidelijk hoe hoog we inmiddels zaten. We stegen nog ruim 400 meter meer tot een hoogte van 2253 meter boven zeeniveau. De bomen werden schaarser, de bergen hoger, de meren blauwer en de gletsjers witter. We hadden vaste plaatsen aan ‘de verkeerde’ kant van de trein, maar door de enorme ramen was alles uitstekend te zien. Wat een feest!

Met name tussen Pontresina en Alp Grüm is het landschap relatief vlak en waren er veel wandelaars die bij de kleine stationnetjes in en uit de trein sprongen. Daarna ging de trein in rap tempo naar beneden. Ook nu slingerden we weer van links naar rechts en weer terug, terwijl we in het dal al konden zien waar we naartoe gingen. Op het laatst ging het treintje af en toe als een tram over de autoweg, totdat we uiteindelijk in Tirano belandden.

Tirano

Wat een fijn gevoel om na zo’n mooie reis in het stadje te belanden. Tirano doet nog niet heel Italiaans aan, maar we zagen al snel palmen, wijngaarden en kiwibomen. Hoe anders dan die gletsjer en hoogvlakte die we twee uur eerder nog zagen!

Ook Tirano heeft een oud centrum, maar dat stelt niet zoveel voor. Op aanraden van de eigenaar van ons appartementje aten we pizzoccheri. Deze boekweitpasta met stukjes aardappel, kool, kaas en boter is een lokale specialiteit en deed ons grappig genoeg nogal Zwitsers aan. Geen culinair hoogstandje, maar het smaakt wel.

Route uitbreiden

Vanaf Tirano trokken wij met de trein verder Italië in richting het Comomeer, maar je kan vanaf daar ook met de bus naar Lugano zodat je weer Zwitserland in gaat. Vanuit deze mooie stad aan een groot meer kun je terug naar Chur, via Luzern, Zürich of met een ommetje via Bern terug naar Basel of door naar andere mooie plaatsen in het land.

Wij hadden de zomer onze zinnen gezet op Italië en kregen dit stukje Zwitserland eigenlijk een beetje cadeau, maar je zou makkelijk een hele vakantie kunnen besteden langs alleen de route die we afgelegd hadden. Zo kun je blijven hangen in Basel en Zürich en vanuit Chur kun je met de trein een rondje langs Davos of de berg op naar Arosa. Vanuit Sankt Moritz kun je met de trein naar Zermatt wat eveneens een prachtige route zou moeten zijn. Ook zou je dagenlang kunnen wandelen in de Albula- en Berninagebieden.

De echte treinliefhebber zou eens de Grand Train Tour kunnen overwegen om alle mooie treinritten van Zwitserland te combineren.

Je hoort het, er genoeg moois te zien als je met de trein door Zwitserland reist!