Lichtgewicht op reis – deel 1: in de tropen

Al een tijdje spookte het door mijn hoofd, dus toen een vriendin het voorstelde wist ik dat het tijd was: we gingen met een lichtgewicht bepakking op reis! Doordat we met zijn drieën gingen en onze tickets boekten zonder extra bagage, had ik meteen een stok achter de deur. No going back. Ik zal je vertellen hoe ik me voorbereidde, wat ik uiteindelijk meenam en hoe dat beviel.

Lichtgewicht reizen volgens de pro’s

Een snelle zoektocht op internet laat zien dat je heel ver kan gaan met lichtgewicht reizen. Ultieme minimalisten hebben genoeg aan een rugzakje van 20 liter. Ter vergelijking, een standaard Eastpak is 24 of 27 liter. Niet voor niets noemen deze mensen zich dan ook ultralight travelers.

Veel van deze backpackers – deze, deze en deze, bijvoorbeeld – delen uitgebreid hun paklijsten met ons. Opvallend vaak zijn het mannen en ze zweren allemaal bij specifieke lichtgewicht shirts of onderbroeken. Gelukkig vond ik ook deze dame die iets meer spullen in een iets grotere tas stopt. Genoeg uitdaging om mee te beginnen, dacht ik zo.

Maar waarom zou je het jezelf eigen zo moeilijk maken? Vrijheid is de voornaamste reden, geld de tweede. Geen extra kosten meer voor bagage, maar vooral geen extra wachttijden met inchecken en bij de bagageclaim, geen gedoe met zware koffers op de trap, te krappe deuren in de trein of te kleine rekken in de bus. Aangezien ik ook nogal wat alleen gereisd heb, leek het me ook een groot voordeel dat je je grote tas niet bij een vreemde of op de gok alleen moet achterlaten als je even naar de wc moet. Je bent er met alleen handbagage altijd zeker van dat je spullen in hetzelfde vliegtuig zitten als jij en hoeft niet meer bang te zijn dat er iemand in het bagageruim van je nachtbus duikt, terwijl je ligt te slapen. Het lijkt me dus ook nog eens bestendiger tegen diefstal.

Als laatste is lichtgewicht reizen stiekem ook best wel duurzaam. Dat de vliegtuigen en bussen iets minder zwaar belast zijn, zal nogal marginaal zijn – en toch, alle beetjes helpen. Een veel groter voordeel is dat je door lichtgewicht reizen, of backpacken in het algemeen, ontdekt dat je eigenlijk ontzettend weinig spullen nodig hebt. Als we dat besef mee naar huis kunnen nemen, kunnen we ons thuis ook minder focussen op spullen en op het verdienen van geld om dit te bekostigen.

Hier tegenover staat wel dat je niet elke dag een ander leuk jurkje met bijbehorende schoenen aan kunt trekken. Het is maar wat je van plan bent. Voor een city trip met je lief kun je ook een koffertje vullen met snoezige jurkjes en je wandelschoenen en strandlaken thuislaten. Voor deze reis was het plan om vooral veel te gaan snorkelen en wandelen met vriendinnen waarvan ik het niet erg zou vinden als ze zouden zien dat ik elke dag dezelfde kleren aan heb.

De tas

Aan de hand van de paklijstjes had ik ruim voor de reis al een stapel kleren en spullen op mijn bed uitgestald. Alleen even om een idee te krijgen van hoeveel volume ik minimaal nodig dacht te hebben. Hoewel het me altijd verbaast hoeveel er eigenlijk in een rugzak past, leek de tas van 22 liter die ik al had me toch wat aan de krappe kant.

De maximale maat en het vulgewicht van de tas heb ik in eerste instantie gebaseerd op de eisen van de strengste vliegtuigmaatschappijen, zodat hij altijd mee zou mogen. Nu had ik misschien best wel bij iemand een tas kunnen lenen, maar ik had een aantal strenge voorwaarden in mijn hoofd gehaald. De tas zelf moest zo licht mogelijk zijn, ik wilde een comfortabel rugpand erin zodat lange wandelingen met deze rugzak wat minder zweterig zouden zijn en ik wilde heel graag een lange rits. Dit laatste bleek de grote backpack die ik acht jaar geleden gekocht heb te hebben en ik wil nóóit meer zonder! Hierdoor hoef je nooit te graven naar spullen, maar kun je hem haast zoals een koffertje openritsen. Dikke vette aanrader.

Na wat zandzakkentestjes met diverse modellen in diverse winkels – want hij moet natuurlijk ook lekker zitten – koos ik uiteindelijk voor Aleia 32 van The North Face. Nog geen kilo zwaar, met lange rits en met rugpand. Vaak kom ik op een damesmodel uit, omdat deze echt een stuk beter past. De Aleia heb ik zelfs in een extra kleine maat voor mijn korte dwergenruggetje. Behalve zo’n lange rits zou ik je geen specifieke kenmerken of merken aan willen praten. Bedenk voor jezelf wat je belangrijk vindt en wat je van plan bent met je tas. Zo kocht ik mijn tas ook met het idee dat ik nu ook weekendjes weg kan zonder extra tas of losse slaapzak mee te moeten nemen en passen zelfs mijn skeelers er in.

Inpakken

Regelen voor vertrek

Om te beginnen deel ik eerst een lijstje met dingen die ik zelf niet wil vergeten te regelen, voordat ik op vakantie ga. Sommige dingen kunnen last minute, maar met visa en vaccinaties zou ik geen risico nemen.

Check geldigheid paspoort en eventueel eisen voor visa en vaccinaties
Tickets (vervoer, hotels, tours) printen en online kopie bewaren (bijv. In Google Drive)
Banksaldo checken, pinpas activeren voor buiten Europa, wisselkoersen checken
Beltegoed checken
Out of office reply instellen voor je (werk)e-mail
Vriend of buur vragen om voor de planten en de post te zorgen
Koelkast en prullenbakken legen
Gas dichtdraaien, stekkers uit stopcontacten halen, eventueel een lamp op een timer aansluiten

Dit deed ik aan

Inpakken begin ik altijd met het klaarleggen van wat ik níet in ga pakken, maar van wat ik aandoe. We vertrokken vanuit de winterse vrieskou naar een tropisch oord, dus de toch al heilige laagjes-regel was toepasselijker dan ooit.

Onderbroek
Bh
Driekwart legging (voor de warmte)
Harembroek (dun, bedekkend, comfortabel)
Hemdje
T-shirt
Dunne trui
Sokken
Lichte, lage wandelschoenen

Kleding

Mijn kleding stopte ik in ziplock bags van 3.6 liter. Ondergoed en sokken bij elkaar; shirt, hemdje en een jurkje bij elkaar, etc. Waterdicht, compact en gesorteerd, waardoor ik altijd wist waar alles was en het tussentijds in- en uitpakken makkelijk ging.

5 onderbroeken
1 bh
1 hemdje
1 t-shirt
1 dun zomerjurkje
Bikini
Pyjama
1 paar sokken
2 korte broeken

Toiletspullen in transparante toilettas

Als je alleen handbagage meeneemt, betekent dat dat je niet zoveel vloeistoffen mee kunt nemen. Daarnaast heb je dus sowieso vloeistoffen bij je die bij de bagagecontrole uit je tas moeten. Daar had ik een trucje voor: een transparante toilettas! Zo kon ik alle vloeistoffen in een keer uit mijn tas vissen en door de scanner laten rollen zonder te klooien met gescheurde ziplock bags. Deze toilettas vulde ik onderweg soms aan met een tandenborstel, bril en medicijnen, zodat ik alles bij elkaar had voor de pitstop bij een tankstation tijdens een nachtbusrit of tijdens de vlucht.

Lenzendoosje, extra setje lenzen, flesje met 100 ml lenzenvloeistof (net genoeg voor 2 weken)
Deodorant, roller
Kleine tube zonnebrandcrème
Mini-flesje conditioner
Handalcohol
Antimuggenspray

Gewone toilettas

Als iemand die weinig heeft met crèmepjes en make-up, verbaasde het me hoeveel toiletspullen er nog in een tweede toilettas gingen. Het waren vooral kleine, losse dingetjes in beperkte hoeveelheden, maar in totaal alsnog best veel. Qua medicijnen neem ik van elke soort slechts een paar pillen mee om een nacht of reis mee door te komen, want zelfs in een klein dorp in Myanmar bleek ik makkelijk aan antihistamine te kunnen komen.

Miste je de shampoo bij de vloeistoffen? Dat klopt! Deze was niet vloeibaar, maar een zogenaamde shampoo bar van Lush. Ik zocht een milde variant met honing en vooral zonder felle kleuren uit die ik behalve als shampoo en zeep zelfs ook voor een handwasje gebruikte.

Omdat ik zeer tevreden ben over de werking van de shampoo bar, baal ik er wel van dat ik er later achter kwam dat de SLS in de shampoo eigenlijk vrij agressief is – vandaar mijn roos en vette haar? – en uit het omstreden palmolie gewonnen is. Als deze shampoo bar op is, zoek ik naar een beter alternatief. Maar met zoveel functies voor zo’n klein item is een shampoo bar op zich wel een echte winnaar. [Update: zie hier voor betere shampoo bars]

Bril
Persoonlijke medicijnen, voor deze reis ook malariapillen
Paracetamol, norit, antihistamine, reisziektepillen, etc.
Tandenborstel, tandpasta, flosdraad
Scheermesje
Zakdoeken (vaker gebruikt als wc-papier dan voor een loopneus)
Pleisters (een paar waterbestendige in een doosje)
Oordoppen
Shampoo bar
Haarelastiekje
Tampons (een paar in een zakje)
Hoofdlampje (draai een batterij om tijdens de reis)
Nagelvijltje (het ijzeren vijltje kwam niet door de security heen bij de 7e vlucht)

Elektronica

Naast kleding en toiletspullen nam ik ook wat elektronica mee. De e-reader leende ik. Twee camera’s lijkt wat overdreven, maar foto’s maken is voor mij al bijna de helft van het plezier op reis. Mijn spiegelreflexcamera laat ik nóóit thuis als ik op vakantie ga en aangezien die niet onder water kan en we vooral heel veel koraalriffen wilden gaan bekijken, nam ook een oude waterdichte compact camera mee om mee. Hoewel een spiegelreflexcamera vrij fors is, kocht ik speciaal een relatief lichte met een kleine kitlens, zodat ik geen excuus had om hem niet overal mee naartoe te nemen.

Camera met extra batterij en geheugenkaartjes
Waterdichte camera
E-reader
iPod
Opladers, kabels, usb-splitter en adapter in een hoesje

Overige spullen

Nog zo’n favoriet item is de hamamhanddoek. Hij is lekker groot en kan dus mee naar het strand, maar is ook dun en daarmee compact, licht en heel snel droog. Dat ook de snorkel nog in de tas zou passen, was een absolute eis!

Hamamhanddoek
Slippers
Schrijfboekje en pen
Snorkel
Puzzelboekje
Poncho
Linnen tasje (voor boodschappen of naar het strand)

Bescherm met je leven

Tenslotte nam ik natuurlijk het allerbelangrijkste mee: paspoort, pinpas en telefoon. Ik heb een soort enorme portemonnee waar ik behalve mijn paspoort ook mijn vaccinatieboekje en tickets in bewaar. Soms maak ik ook een printje van de reisplanning als ik al veel vooruit geboekt heb en daar niet te laat wil aankomen. Dit mapje gaat meestal halverwege het grote vak van de tas, tegen het rugpand aan, maar dat moet je maar niet verder vertellen.

Mapje (grote portemonnee) met geprinte tickets, paspoort en overige documenten
Portemonnee met zo min mogelijk pasjes en eventueel wat contant geld
Telefoon

De ziplock bags met kleding en handdoek zette ik rechtop onderin de tas, zodat ik ze er afzonderlijk uit kon halen. Daarbovenop kwam de grote cameratas met daarnaast de toilettas, hoesje met kabels en slippers. Daarachter, tegen het rugpand aan, het mapje met paspoort en de e-reader. Bovenop kwam de snorkel en de transparante toilettas. Uiteindelijk kon mijn tas redelijk goed dicht en woog hij 8 kilo. Eigenlijk een kilo teveel om als handbagage mee te mogen, maar de tas oogt vrij klein en ik kon altijd nog mijn camera los meenemen of de antimuggenspray weggooien.

Op reis

Daar gingen we dan, twee weken overwinteren in de tropen. De iets te zware rugzakken blijken geen probleem als je niet met een prijzenvechter vliegt. Als ik mijn trui en lange broek verruilde voor de kortere varianten, bleek alles nog steeds prima in de tas te kunnen. Vaak moest toch best veel er weer uit als ik iets van de bodem zocht, maar dan kwamen de ziplock bags goed van pas. Die snorkel verplaatste onderweg ook wel eens naar de buitenkant van de rugzak, zodat er wat eten in paste of zodat ik simpelweg wat meer ‘rommelruimte’ had. Een fles water kon in het vakje aan de buitenkant. Al met al viel het totaal niet tegen.

En inderdaad, wat een fijn gevoel als je na aankomst de bagageband voorbij kunt lopen en altijd je spullen bij je hebt in de bus. Doordat mijn tas vrij plat is, kon hij eigenlijk altijd gewoon onder de stoel. Toen we in de bergen over steile trappetjes en afgebrokkelde muurtjes naar ons hostel liepen, zagen we hoe een meisje dat wonderbaarlijk knap met een grote backpack én koffer deed, maar we waren wel content met onze keuze om dat vooral niet te doen.

Waarschijnlijk heb je al gemerkt wat mijn favoriete items waren: de hamamhanddoek, de transparante toilettas, de shampoo bar, de snorkel en de camera’s. Maar heb ik ook nog wat gemist? Ja, eigenlijk had ik best een extra hemdje en een korte legging willen hebben. Als je zo weinig meeneemt, moet je onderweg toch wel wassen, maar met die twee kledingstukken had ik net iets meer speling gehad. Niet kunnen kiezen uit wat je aandoet, heeft echter ook weer zo zijn voordelen.


Foto en banner van Jiefei Mao

Lichtgewicht op langere en koudere reizen

Als je langer op reis gaat, hoef je niet meer spullen mee te nemen, maar moet je gewoon regelmatig blijven wassen – al dan niet met je shampoo bar. De echt fanatieke ultralight travelers zeggen dat je altijd vanalles onderweg kan kopen als je wat nodig hebt, maar daar ben ik wat terughoudender mee. Als je tandenborstel sneuvelt, kun je natuurlijk prima een nieuwe kopen, maar het zou wel enorm zonde zijn als je kleding koopt voor een paar dagen en dat daarna weer weg doet. Bovendien kan ik op reis altijd duizend dingen verzinnen die ik liever wil doen dan naar een shopping mall gaan.

Lichtgewicht reizen naar koude bestemmingen lijkt me een stuk lastiger. Dikke broeken en truien passen gewoon niet zo goed in een kleine tas. Als je een week van de jungle naar een besneeuwde bergtop gaat in een gebied waar meerdere mensen dit doen, zou je nog kunnen proberen of iemand die net terug is kleding over heeft en dit na afloop weer doorgeven aan de volgende. In Nieuw-Zeeland heb ik veel kledingbakken zien staan met warme truien voor de toeristen die vanuit het warmere Australië komen. Dan kun je ook tijdelijk nog wel iets aan je tas knopen.

Zodra er spijkerbroeken, truien en een jas mee moeten op vakantie, grijp ik voorlopig nog even terug naar mijn oude vertrouwde bakbeest. Maar naar warme bestemmingen ga ik zeker nog vaker met mijn lichtgewicht rugzakje op stap!