Gelezen: een stripboek over klimaatverandering

Het leukste boek over klimaatverandering is een stripboek! Eerste hulp bij klimaatverandering maakt je blij, zet je aan het denken en geeft je handvatten om zelf een heuse klimaatheld te worden.

Anabella Meijer – Kanai

Het zal een kleine twee jaar geleden zijn geweest dat ik via Facebook hier en daar af en toe stripjes zag opduiken die mijn aandacht grepen. Ze gingen namelijk over een onderwerp dat mij nogal bezighoudt: klimaatverandering. Of specifieker: over hoe mensen (niet) omgaan met klimaatverandering. En die stripjes waren nog erg leuk ook!

De stripjes werden getekend door ene Kanai achter wie Anabella Meijer schuil bleek te gaan. Anabella is opgeleid tot architect, maar kwam er achter dat ze tekenen leuker vind dan ontwerpen. Ze ging aan de slag als visueel consultant of zoals ze zelf zegt: “Dit betekent in de praktijk dat er bij saaie bijeenkomsten veel mensen tekeningetjes zitten te maken, maar dat ik de enige ben die ervoor betaald krijgt.”

Intussen werd Anabella gegrepen door klimaatverandering. Ze werd actief in de klimaatbeweging en schoolde zichzelf in de communicatie en psychologie die daarbij komt kijken. Want waarom doen niet veel meer mensen iets? Kon ze de negatieve emoties die mensen bij klimaatverandering hebben niet omzetten in iets positiefs? Haar talent voor tekenen, gevoel voor humor, groeiende interesse in klimaatpsychologie en het gevoel iets te willen doen, besloot ze te bundelen in een bijzonder project: een stripboek over klimaatverandering.

Eerste hulp bij klimaatverandering

Na een succesvolle crowdfunding-campagne viel het boek afgelopen december in de brievenbus. Tussen de voorproefjes die Anabella alvast gedeeld had zaten veel stripjes waar je smakelijk om kon lachen, maar met een specifiek verhaal had ze me ook echt geraakt. Ik was zó benieuwd wat ze nog meer voor elkaar wist te krijgen met haar boek. Na alle droge theorie en cijfers kwam een boek over emoties, veranderingen en gedrag – in ieder geval voor mij – als geroepen.

Eerste hulp bij klimaatverandering is een boek dat je blij maakt, dat je aan het denken zet en dat je handvatten geeft om zelf op een constructieve manier aan de slag te gaan als heuse klimaatheld. Het boek is vooral geschikt voor klimaattiepjes die wel iets willen doen, maar niet goed weet waar te beginnen, die bang zijn niet genoeg te doen en die zelf al begonnen zijn, maar graag anderen met zich mee wil krijgen.

Hoewel het boek niet per se heel geschikt is voor wie nog overtuigd moet worden van de ernst van klimaatverandering, begint het boek met een overtuigend hoofdstuk over klimaatwetenschap. Oef, taaie kost wel hoor. We gingen toch juist lachen? Gelukkig weet wetenschapsjournalist Rolf Schuttenhelm naast de vermakelijke, ondersteunende tekeningen van Anabella ook humor te verwerken in zijn teksten, maar de boodschap is uiteindelijk meer dan serieus. Het is véél informatie, maar ik kan me niet herinneren dat ik het ooit zo duidelijk op een rij heb zien staan. Een boekje op zich.

Vervolgens komt Anabella zelf met een hoofdstuk over klimaatpsychologie. Nu vind ik het niet meer zo erg dat de paginalange strips op zich laten wachten, want dit is reuze interessant. Ik hou er geen mind blowing inzichten aan over, maar misschien juist omdat veel informatie heel logisch en vertrouwd aanvoelt, vermoed dat ik hier ongemerkt veel van opgestoken heb wat ik later nog – al dan niet bewust – kan gaan gebruiken. En ik ben bovendien geïnteresseerd geraakt in meer leesvoer over dit onderwerp.

In het midden van het boek vind ik dan eindelijk de stripverhalen waarvan ik van tevoren eigenlijk dacht dat die het hele boek zouden omvatten. Een aantal had ik online al gezien, maar de meesten waren nieuw en opvallend divers van insteek. Erg leuk, hoewel – ondanks die ene strip die me zo raakte – de teksten in de andere hoofdstukken toch iets meer diepgang leveren en volgens mij uiteindelijk dus juist een goede toevoeging zijn gebleken.

In het voorlaatste hoofdstuk staan interviews van journalist Hille Takken met zeven mensen die zich op een of andere manier bezighouden met het klimaat. Zoals bedoeld werkt het deels inspirerend, maar ik vind het ook wat veel en lang allemaal. En de grappig bedoelde verwijzing naar gutmenschen in het tekeningetje op de openingspagina vind ik af en toe helaas ook zonder spot wel een beetje van toepassing.

Tenslotte is er nog een hoofdstuk van Anabella en carrièrecoach Neža Krek waarin ze je leren hoe je een klimaatheld kunt worden. Verwacht geen tips over hoe je minder vlees kunt eten of hoe je het voor elkaar kan krijgen om je vrienden uit het vliegtuig te houden, want het is een soort zelfhulphoofdstuk waarbij je onder meer op een rij zet welke verhalen je gevormd hebben, wat je sterke punten zijn, wat je leuk vindt en welke connecties je hebt.

Want of je nou jezelf, de politiek of het hele systeem wil veranderen, moet je beginnen met bepalen welke rol bij je past. Maar terwijl we superheldenpakken naaien en we onze mammoet in de ogen kijken, mis ik één ding: wát ga ik dan in hemelsnaam doen als klimaatheld? Misschien moet ik de opdrachten bij dit hoofdstuk nog eens serieus gaan doen om dat helder te krijgen…

Al met al vond ik het een zeer vermakelijk, leuk en interessant boek. De strips zijn een zeer welkome aanvulling, want het maakt de theorie echt een stuk toegankelijker en leuker. De hoofdstukken staan behoorlijk op zichzelf, wat het boek divers maakt maar ook enigszins onsamenhangend. Misschien hadden hoofdstukken 2, 3 en 5 een meer samenhangend geheel kunnen vormen met klimaatpsychologie als centrale thema. Maar het meest zonde vind ik dat het boek vol staat met slordige, onnodige type- en schoonheidsfouten. Was de deadline zó krap dat niemand er meer even doorheen kon gaan? Ik doe het graag alsnog voor de tweede druk, Anabella!

Hoe dan ook, het belangrijkste doel van het boek lukt heel goed: je krijgt er zin van om op een leuke, constructieve manier aan de slag te gaan. Ik voel me zelfs al een klein beetje een klimaatheld simpelweg door te begínnen. Sowieso, als je een tekening van een diepzeevis maakt, ben ik eigenlijk allang verkocht hoor.

Nieuwsgierig geworden? Kom het boek gerust eens lenen als je me persoonlijk kent of haal het bij de bibliotheek. Wil je het boek helemaal voor jezelf hebben, koop het dan rechtstreeks op haar website of bij de (online) boekhandel. Je kan Anabella ook steunen met een donatie.


Welk klimaattiepje ben jij?