We horen steeds dat we korter moeten douchen. Nou mag het water- en vooral gasverbruik inderdaad best flink omlaag, maar volgens mij kunnen we ook op heel veel andere, vaak makkelijkere en leukere en soms verrassende manieren duurzamer douchen. Check snel hoe jij ook nog duurzamer kunt douchen.
De effecten van douchen
Volgens MilieuCentraal douchen we gemiddeld 9 minuten per dag. Voor een gemiddeld huishouden kost dit jaarlijks zo’n 29.000 liter water, wat ongeveer een derde van het totale waterverbruik is, en 224 m3 gas. Voor wie nu al begint te sputteren met ‘ja, maar ik eet geen vlees’. Lees eerst even waarom je daarover op moet houden.
Waterverbruik
Als we het over douchen hebben, gaat het al snel over de hoeveelheid liters water die er door het afvoerputje verdwijnen. Gemiddeld bijna 80 liter per huishouden per dag.
Het schoonmaken en transporteren van Nederlands drinkwater kost gelukkig weinig energie, waardoor het in principe een heel kleine milieuimpact heeft. Wel krijgen we steeds vaker te maken met periodes van droogte als gevolg van klimaatverandering, waardoor er soms gevraagd wordt om ons waterverbruik te beperken.
Gasverbruik
Een groter effect van douchen komt door het verwarmen van het water. Hiervoor gebruiken we namelijk vrijwel allemaal gas, oftewel methaan. Methaan is een fossiele brandstof en wordt bij verbranding in de cv-ketel omgezet in CO2. Zo draagt elke seconde onder de warme douche direct bij aan het versterken van het broeikaseffect.
We gebruiken het meeste gas om onze huizen mee te verwarmen, waardoor het beter isoleren van je huis eigenlijk effectiever is dan je douchegedrag aanpassen. Maar van ons totale gasverbruik gebruiken we wel nog bijna 20% voor het verwarmen van water en daarvan weer 80% om mee te douchen. Niet bepaald verwaarloosbaar dus en juist omdat het gas zo schadelijk en slecht vervangbaar is door hernieuwbare energie, vind ik dat we wel een beetje ons best kunnen doen.
Doucheproducten en cosmetica
Alles wat je onder de douche gebruikt, maar eventueel ook resten van make-up en andere verzorgingsproducten, gaan tijdens je douchebeurt regelrecht het riool in. De meeste stoffen in je shampoo, zeep en cosmetica worden makkelijk afgebroken of bij het waterzuiveringsbedrijf uit het water gehaald.
Uitzondering zijn microplastics, plastic microvezels en bepaalde (vaak hormoonverstorende) stoffen zoals ftalaten, bisphenol A, triclosan en bepaalde zonnefilters. Alles wat je niet in of op je lichaam wil hebben, zou ook niet door het doucheputje gespoeld moeten worden. Dit komt namelijk uiteindelijk in de oceanen terecht en deze bevatten zeer kwetsbare maar ook kostbare ecosystemen waar we heel zuinig op moeten zijn.
Behalve dat de verzorgingsproducten mogelijk tot vervuiling leiden, dragen ze sowieso bij aan het gebruik van grondstoffen en energie tijdens het productieproces van het product en de verpakking en tijdens het transport daarvan.
Verander je douche(routine) voor een verkleinde impact
Een aangepaste douche(routine) zou dus kunnen helpen om minder water en gas te verbruiken en om ervoor te zorgen dat er minder vervuilende stoffen door het afvoerputje gaan.
MilieuCentraal stelt voor dat we in plaats van gemiddeld 9 minuten nog maar 5 minuten per dag gaan douchen. Hiermee zou een gemiddeld huishouden jaarlijks zo’n 16.000 liter water en 90-100 m3 gas besparen.
Die focus op korter douchen vind ik eigenlijk een beetje beperkt. Nog afgezien van cosmeticagebruik zie ik het liever zo: als je minder wil douchen voor het klimaat en milieu, kun je óf minder lang douchen óf minder vaak douchen óf allebei. Vaak én lang douchen is simpelweg onnodig, vervuilend en een tikkeltje verwend.
Gelukkig zijn er véél mogelijkheden om op je eigen manier je douche(routine) wat aan te passen. De één nog makkelijker dan de ander.
Waterbesparende douchekop
Deze is echt het allermakkelijkst en heeft toch een groot effect. Een standaard (S) douchekop verbruikt zo’n 10 liter water per minuut en een stortdouche kan wel zo’n 20 liter per minuut verbruiken. Een aardig zuinige (A) douchekop verbruikt ongeveer 7 tot 9 liter per minuut en een zuinige (Z) douchekop gebruikt minder dan 7 liter per minuut.
Let bij de aanschaf van een nieuwe douchekop op de genoemde letters of zoek naar het verbruik in liters per minuut op de verpakking.
Kraan met thermostaat
Met een kraan met thermostaat kan je het water sneller op temperatuur krijgen dan wanneer je met hand moet mengen. Dat scheelt toch alweer een beetje. Bovendien zit er op de kraan vaak een begrenzing die voorkomt dat je hem automatisch volledig opendraait. Ietsje minder water dan maximaal werkt ook prima.
Koud(er) douchen
Een koude douche heeft minder warm water nodig en bespaart in eerste instantie dus vooral op je gasverbruik. Omdat je waarschijnlijk vanzelf iets minder lang onder een koudere douche blijft staan, als is het maar omdat niet zo snel ongemerkt een paar minuten wegdommelt, helpt het ook nog om je waterverbruik te beperken.
Koud douchen is beter voor je huid en er zijn genoeg mensen die beweren dat het gezond is voor je. Een echt koude douche moet je van houden, maar ook een paar graden minder heeft al zin. Of alleen de laatste minuut, zodat je bloedvaten kunnen vernauwen en jij langer warm blijft.
Ik weet trouwens niet of iemand ooit de ‘mist-stand’ van een douchekop gebruikt, maar die druppeltjes zijn zo klein dat ze meteen koud zijn en je de temperatuur op wil schroeven. Kies dan liever voor dikkere stralen.
Korter douchen
Korter douchen wordt het vaakst genoemd en is het meest intuïtief. Velen van ons douchen elke dag en als dat dan minder moet, douche je korter. Makes sense en is zeer efficiënt. Als je je elke dag in het zweet werkt in de sportschool kan ik me voorstellen dat je dan ook wil douchen, maar dan zou een snelle afspoelsessie op de meeste dagen voldoende moeten zijn.
Je kan jezelf motiveren om korter te douchen met een douchetimer, een slimme douchekop, doucheliedjes, een heuse kortdouchecompetitie en een aantal van de tips hieronder.
Minder vaak douchen
Omdat ik kort douchen nogal lastig vind, kies ik liever voor minder vaak. Ik wil graag een lans breken voor deze optie, omdat veel mensen het nogal vreemd vinden of er überhaupt niet aan gedacht hebben, terwijl het volgens mij juist zo ideaal is. Ben jij zo iemand die elke dag onder de douche stapt? Lees dan vooral even mee.
Waarom douche je eigenlijk elke dag? Uit gewoonte? We doen veel dingen, omdat we nou eenmaal gewend zijn om het zo te doen. Dat is goed te verklaren, want dat maakt het leven een stukje eenvoudiger. Maar is het eigenlijk wel nodig of is het stiekem nogal overdreven? Als je je bewust bent van wat je doet en waarom je het doet, kun je er eventueel voor kiezen om je gewoontes aan te passen.
Ben je (onbewust) bang dat je afwijkend gedrag vertoont als je niet elke dag doucht? Dat het min of meer van je verwacht wordt? Geloof me, van al mijn huisgenoten was er geen één die elke dag douchte en dat waren echt geen onverzorgde studenten. Zo raar is het dus helemaal niet.
Elke dag douchen, omdat je anders vies bent? Onzin. Zo vies ben je niet. Tenzij je werk doet waarbij je met minder hygiënische of stinkende zaken te maken krijgt natuurlijk. Met een kantoorbaan en een fiets- of autoritje naar huis kun je echt wel een paar dagen vooruit, voordat je een luchtje krijgt. Laat je niet bang maken door reclames van producenten van douchegels, shampoos en deodorants. Dat oude washandje bij de wastafel wordt je beste vriend!
‘s Ochtends douchen omdat je anders niet wakker kunt worden? Stel je niet zo aan, zeg. Een plens koud water in je gezicht doet ook wonderen. Gebruik de tijd die je anders zou douchen dan meteen om langer te slapen, om nog even een boekje te lezen voordat je opstaat, om extra langzaam je ontbijt te eten of verzin wat anders leuks. Per se toch douchen? Van een ijskoude douche word je pas echt wakker!
Het effect van minder vaak douchen is enorm. Ga je van dagelijks naar om de dag, dan bespaar je direct de helft aan water en gas. De helft! Dat is toch veel makkelijker dan elke dag een minuutje van je douchetijd af proberen te schaven?
Wil je heel graag een kwartier kunnen douchen, doe dat dan elke drie dagen om alsnog van die 9 naar 5 minuten per dag te minderen. Bovendien hoef je met zo’n lange douchebeurt maar één keer te wachten tot dat warme water eindelijk je douche uitkomt, dus misschien is het stiekem zelfs nog wel iets zuiniger dan elke dag 5 minuten douchen.
Gebruik de wastafel
In het verlengde van minder vaak douchen staat het gebruik van de wastafel. Onze (groot)ouders gingen vroeger maar één keer per week in een teiltje en daar hadden alle broertjes en zusjes dan ook al in gezeten.
Douchen is eigenlijk pure luxe. Waarom zoveel water (deels nauwelijks aangeraakt!) over je heen laten storten als je boven de wastafel een bescheiden hoeveelheid in je gezicht kunt wrijven of er een washandje mee nat kan maken om je lichaam mee af te nemen? Gebruik die wastafel.
Tandenpoetsen
De enige reden om onder de douche je tanden te poetsen, is als excuus om langer onder de douche te kunnen blijven staan. Niet meer doen dus.
Scheren
Hier had ik tot voorkort ook nog nooit bij stilgestaan, maar als je je onder de douche scheert, sta je zo een paar minuten langer onder de douche en verbruik je zoveel gas dat scheren met een mesje zelfs belastender voor het milieu wordt dan wanneer je een scheerapparaat gebruikt.
De beste optie is om buiten de douche te scheren met duurzame scheermesjes. Daar komt het washandje meteen weer van pas en als je er glibberige olie bij gebruikt, laat je het vanzelf wel uit je hoofd om dat onder de douche te doen.
Gebruik minder producten
Korter douchen wordt al een stuk makkelijker als je tandenborstel en scheermes niet meer met je mee de douche in gaan. Maar je kan het aantal dingen dat je ‘moet’ doen misschien nog wel verder beperken.
Als je je haar niet meer elke dag wast, zal het vanzelf minder snel vettig worden en kun je het nog minder vaak wassen. Conditioner heb je meestal ook niet echt nodig. Douchegel droogt je huid alleen maar uit, waardoor je ook weer bodylotion gaat gebruiken. Weg ermee.
Het gebruik van minder producten zorgt er meteen voor je dat ook minder grondstoffen en energie verbruikt voor de productie hiervan. Bovendien zitten in vrijwel alle reguliere én ecologische verzorgingsproducten de beruchte palmoliederivaten, dus de makkelijkste manier om deze te vermijden is door ze helemaal niet meer te gebruiken.
Gebruik in ieder geval geen producten met microplastics, ftalaten, bisphenol A, triclosan of schadelijke zonnefilters en spoel nooit restjes van verzorgingsproducten door het afvoerputje, wasbak of wc om verstopping te voorkomen.
Scrubben zonder plastic
Gebruik geen douche puff of scrubhandschoenen van plastic, omdat hierbij microvezels vrijkomen en deze tot oceaanvervuiling leiden. Alternatieven zijn natuurlijke sponzen of wederom dat washandje. Als scrub kun je bovendien zelf mengseltjes maken van bijvoorbeeld koffiedik, suiker of zout.
Gebruik je handdoek meerdere keren
Als je net onder de douche vandaan komt, zou je in principe niet meer zo vies moeten zijn dat je handdoek daar heel erg onder lijdt. Een handdoek wordt vooral vies als hij vochtig blijft, omdat er dan schimmels kunnen ontstaan. Hang hem dus goed uit na gebruik! Zolang hij geen luchtje krijgt, kun je hem prima opnieuw gebruiken. En nog eens. En nog eens. En misschien nog wel eens.
Bij vaker gebruik van je handdoek hoef je hem minder vaak te wassen, waardoor je het water- en energiegebruik van je wasmachine beperkt en waardoor de handdoek minder snel aan vervanging toe is. Gebruik weinig wasmiddel, géén wasverzachter en hang ze wederom goed uit. Als je handdoek niet goed meer absorbeert, schijn je ze zelfs nieuw leven in te kunnen blazen.
Vang het koude water op
Ik zal meteen toegeven dat ik dit zelf niet doe en ook niet echt van plan ben. Zoals gezegd is de impact van koud water behoorlijk klein en komt er hier nog voldoende uit de kraan. Het zou eigenlijk wel tof zijn als dat water rechtstreeks het waterreservoir van de wc in zou kunnen ofzo. Ondanks dat de plantjes er wel blij mee zouden zijn, zie ik het niet zitten om met volle emmers in een te kleine badkamer te staan en dan al druppelend dwars door het huis naar de keuken of het balkon te rennen.
Als er grote droogte ontstaat, ga ik het vast nog eens heroverwegen, maar dat is nog niet direct aan de orde. Het is een ander verhaal voor bijvoorbeeld Marjolein in haar Tiny House, omdat voor haar water vaak de beperkende factor is om te kunnen badderen. Zij weet maar al te goed wat teiltjes en washandjes zijn.
Nieuwe badkamer of geld over? Overweeg deze drie dingen
Oké, dit is duidelijk niet voor de meesten van ons weggelegd op dit moment, maar dan heb je het alvast een keer gehoord voor als je wél je badkamer gaat verbouwen of wat extra geld te investeren hebt.
Een zonneboiler verwarmt jouw leidingwater met warmte die uit zonlicht wordt opgenomen door de zonnecollector op het dak. Hierdoor hoeft de ketel veel minder bij te verwarmen en wordt je energieverbruik ongeveer gehalveerd. Het is een aardige investering, maar na 12 jaar zou je niet alleen klimaatvriendelijker maar ook goedkoper uit moeten zijn.
Met een warmteterugwinningsinstallatie onder je douche wordt het warme, gebruikte douchewater langs het koude water geleid dat nog verwarmd moet worden door de ketel. Hierdoor hoeft het water – net als bij de zonneboiler – minder bijverwarmd te worden en dat scheelt energie.
In een bestaande badkamer kun je eenvoudig de douchekop vervangen door een zuinig exemplaar, maar als je een nieuwe badkamer uit gaat zoeken is de kans aanwezig dat je je misschien toch voor een fancy regendouche laat verleiden. Hou je die 20 liter per minuut even in gedachten? Bovendien kun je echt beter voor een ouderwets inbouwbad kiezen en deze laten isoleren (ja, dat kan!), dan zwichten voor zo’n vrijstaand mode-item. Scheelt trouwens ook met poetsen, heb ik begrepen.
Focus je op de voordelen
Korter moeten douchen vind ik persoonlijk niet bepaald aantrekkelijk klinken. Hopelijk heb ik je inmiddels kunnen overtuigen dat er veel meer manieren zijn om toch duurzamer te kunnen douchen. Probeer niet alles tegelijk te verbeteren, maar kijk stap voor stap wat wel of niet bij je past en hou vooral alle voordelen in gedachten!
Een beter milieu is natuurlijk allemaal leuk en aardig, maar kan jezelf misschien beter motiveren om minder te douchen door te denken aan het krimpen van je rekeningen voor water, gas, verzorgingsproducten en ja, uiteindelijk zelfs handdoeken.
Kouder, korter en minder vaak douchen is een zegen voor je huid. Ook het beperken van douchegels, shampoos, conditioners en al die andere dingen die je niet (zo vaak) nodig hebt, is beter voor zowel je huid, het milieu en je portemonnee.
Tenslotte mijn favoriete motivatie: tijdbesparing. Door niet zo vaak te douchen, kan ik bijna elke ochtend zeker een kwartier – want ik ben ook niet de snelste met afdrogen – langer in bed blijven liggen. Jeej!
Welke manieren om duurzamer te douchen pas jij al toe? Heb je in dit lijstje ook een nieuwe optie ontdekt die je ook wel ziet zitten of weet je er nog eentje om toe te voegen?
Wat een heldere en duidelijke uitleg omtrent minder douchen! Zelf douche ik dagelijks maar vrij kort (nog geen 5 min) gezien ik mijn haar niet elke dag was. Ik probeer zo veel mogelijk koud water te gebruiken. Ik denk inderdaad dat een goede isolatie van je huis ook heeeel belangrijk is!
Wow, koud en kort, dat doe ik je niet na! Maar inderdaad, niet elke dag je haar wassen scheelt zóveel tijd en als je huis al lekker geiosleerd is, heb je niet meer zo’n hete douche nodig 😉
Supergoed artikel al weer! Ik douche om de twee dagen, gebruik gewone washandjes en (weinig) natuurlijke cosmetica. Handdoeken gaan nooooit meteen de was in.
Trouwens over die droogte: in Vlaanderen is er een (tijdelijk) verbod om kraanwater te gebruiken voor onnodige dingen zoals auto wassen, tuin sproeien etc juist omdat er droogte is en als er niet bespaard wordt we in de problemen komen met het kraanwater. Dus het is soms dichterbij dan je denkt!
Goed bezig 🙂 En goed dat je het zegt. In Friesland was hier laatst ook een oproep om minder water te gebruiken, maar als het in Vlaanderen ook al gebeurt, zal het in de rest van Nederland niet veel beter zijn. Sowieso onzin om ergens gulzig mee om te gaan omdat er nou eenmaal veel van is. Ik zie trouwens ook vaak dat de voetbalvelden overdag in de volle zon besproeid worden. Zouden ze echt niet weten dat heel veel water dan direct verdampt? :/
Ik douche 2x per week, de andere dagen was ik me boven de wastafel. Ik ben wel een uitgebreide doucher, maar dat vergeef ik mezelf omdat ik er dus maar af en toe onder sta. In de zomer probeer ik ook frisser te douchen, dan koel ik meteen af. Ik heb wel eens onder de douche water opgevangen om vervolgens de tuin mee water te geven, maar dat heb ik dit jaar nog niet gedaan. Vraag me ook af of die zeep- en shampooresten wel zo goed zijn voor de groentes die ik kweek 😉
Haha, dat is een goed punt. Sommige mensen vinden die koriander toch al zo naar zeep smaken 😉
Uitgebreider douchen kun je jezelf dus ook prima veroorloven als je het niet zo vaak doet. Fijn om te horen dat ik niet de enige ben die niet zo vaak doucht 🙂
Wat en duidelijk artikel weer! Leuk 🙂 Ik maak me helaas nog te vaak schuldig aan die hete douche en weet ook niet zeker hoe lang ik eigenlijk douche.. Dat zal ik binnenkort eens gaan timen 🙂 Ik douche wel, net als jij niet iedere dag… Vind ik simpelweg niet nodig, een washandje werkt ook goed.
Een keer timen is wel een aanrader! Ik ben altijd minstens een kwartier, soms wel een half uur in de badkamer, maar ik wist niet zo goed hoe lang ik dan ook echt onder de douche sta. Binnenkort deel ik mijn bevindingen en een nieuw blog. Deze was alweer meer dan lang genoeg 😀
Leuk dat je hier zo uitgebreid aandacht aan besteedt! Ik dacht zelf altijd dat milieuvriendelijker douchen niet aan mij besteed was, omdat ik nu eenmaal erg gelukkig word van lang onder het warme water staan en, eerlijk gezegd, ook niet de snelste ben. Maar ik sta volledig achter jouw oproep om minder vaak te douchen! Tegenwoordig douche ik meestal een keer in de drie dagen (tenzij ik gesport heb of het heel warm is, dan spoel ik me even kort af). Dat doe ik dan niet heel kort, omdat ik dan ook mijn haar was. In mijn vorige (koude) huis vond ik het vreselijk om te scherem met de douche uit, maar nu ik een goed geisoleerde badkamer heb is dat helemaal geen probleem meer. Verder was ik mezelf maar heel af en toe met zeep. Conclusie: ik ben eigenlijk best goed bezig! 😉 En het scheelt me ook nog eens veel tijd, die ik dan inderdaad kan besteden aan lekker een boek lezen (‘s avonds) of even yoga doen of uitgebreider ontbijten (‘s ochtends). Win-win! (O ja, koud ‘afdouchen’ heb ik ook een tijd gedaan maar ben er nu weer mee gestopt. Misschien toch maar weer eens proberen…)
Jeej, een meevaller dus! En ja, die voordelen zijn ook niet onbelangrijk 😉
Je weet dat je ook alleen je benen nat kan maken als je die wil scheren hè? Dan kun je de helft van je kleren aanhouden en hoef je het zelfs in een koude badkamer niet zo koud te hebben 😛
Wij hebben ons ondanks ons ecologisch geverbouw toch laten verleiden om een regendouche te installeren, wel in combinatie met een waterbesparend systeem en zo’n warmterecuperatie. We sparen nu voor een zonneboiler. Maar we hebben er eigenlijk helemaal nooit aan gedacht om ons bad te laten isoleren. Goed idee anders!
Je hebt ook vast meer en minder zuinige regendouches. Als je het verbruik niet weet, zou je dat dus met een emmertje kunnen checken.
Heel tof van die zonneboiler! Hier zijn zonnepanelen véél populairder, maar volgens mij verdienen die zonneboilers ook zoveel populariteit 🙂
Ik douche 2x per week, de rest van de week was ik bij de wastafel. Scheren doe ik ook nooit onder de douche. Ik gebruik een washandje en alleen natuurlijke producten (dus geen sulfaten, parabenen, siliconen, minerale oliën, microplastics enz). Gebruik ook nooit wasverzachter en gebruik handdoeken meerdere keren. Bodylotion gebruik ik dan weer wel 🙂
Goed zeg! En een beetje verwennerij mag natuurlijk af en toe ook best 😉
Dank voor je leuke artikelen! Die over rassoul heb ik ook gelezen. Ik maak me soms wel schuldig aan een warme en iets te lange douche, zeker in de winter. Maar ik sla ook dagen over en ik douche me meestal koud af. Voor wat het scrubben betreft nog een tip: droog je handdoeken aan de lijn (liefst buiten in zon en wind, omdat dat zo heerlijk ruikt). De handdoek is dan ruwer en op je natte huid heeft dat een heerlijk scrubbend effect. Bovendien bespaar je de energie van een droger. Ik heb geen droger, dus dat maakt de keuze makkelijk en ik ben echt verslaafd aan de heerlijke geur van buitengedroogd wasgoed. Daar kan geen wasverzachter tegenop!