Duurzaam online: digitaal ontspullen

Heb je weleens stilgestaan bij hoeveel data je online hebt staan? Behalve dat het waarschijnlijk behoorlijk veel is, groeit de hoeveelheid data enorm en dat vraagt gigantisch veel stroom. Daarom ben ik aan het digitaal ontspullen geslagen. Doe je mee?

Waarom digitaal ontspullen?

Om me heen zie ik aardig wat mensen ontspullen. Ze ruimen flink op, willen minder nieuwe spullen kopen en gaan soms zelfs kleiner wonen. Van minder spullen hebben lijken we rustiger, gelukkiger en minder hebberig te worden. Bovendien is het hartstikke duurzaam als we wat zuiniger met spullen omgaan.

Met ons digitale bezit gaat het net een beetje anders. Zolang de harde schijf niet vol raakt, kunnen we alles eindeloos opslaan en daarnaast stoppen we nog vanalles in the cloud. Die naam suggereert dat het een eindeloos grote ruimte is waar al onze data vrij en onzichtbaar in rondzweeft.

De werkelijkheid is een stuk minder romantisch. We schrijven alle data namelijk weg op een server in een datacenter ergens verderop in het land. Dit transport maar vooral de opslag ter plekke kost stroom, heel veel stroom. Ook als je die data al jarenlang niet meer opgevraagd hebt.

Heb je mijn artikel gelezen over groene webhosts? Hieruit bleek dat die datacenters vaak totaal niet duurzaam zijn. De datacenters die wel écht groene stroom gebruiken hebben geen eindeloze capaciteit, terwijl de hoeveelheid data die we produceren exponentieel groeit. Het bouwen van nieuwe datacenters kost ook weer veel energie en grondstoffen.

Naast vergroenen moet we dus ook qua data flink gaan besparen, of tenminste niet zo hard blijven groeien. Zoals we thuis energie kunnen besparen door de verwarming niet te hoog te zetten, kunnen we energie besparen door ons dataverkeer te beperken. Helaas zul je de moeite niet beloond zien op je energierekening, maar wellicht zul je net als bij het ontspullen van je huis ervaren hoe fijn het is om precies te weten welke data je nog bezit en waar je het kan terugvinden.

Digitaalontspullenfeestje

Oh ja, computer opruimen, mailbox opruimen, back-up in orde maken… dat moet ik “ooit nog eens een keer doen”. Typisch zo’n klusje dat nóóit prioriteit zal krijgen, want het lijkt onbegonnen werk en het resultaat is niet zo lekker zichtbaar als een lege kast.

Toen het digitaal ontspullen – niet per se in die woorden – ter sprake kwam bij een vriendin, hebben we een afspraak gemaakt. Niet veel later ben ik met laptop, externe schijf en chocoladetruffels bij haar langsgegaan en hebben we ons een middag aan onze data onderworpen.

Ben jij ook al eeuwig eens van plan om je data op te ruimen en komt het er maar niet van? Organiseer je eigen digitaalontspullenfeestje! Ik vond het de perfecte stok achter de deur, want dat was eigenlijk alles wat ik nodig had. En tijdens het uitzoeken kun je blijkbaar prima bijkletsen – en chocola eten.

Harde schijf en back-ups opruimen

Toegegeven, mijn wens om mijn data eens opgeruimd te hebben, kwam in eerste instantie doordat mijn harde schijf aan zijn opslaglimiet begon te komen. Daarnaast had ik al iets te lang geen fatsoenlijke back-up meer gemaakt. Daar ben ik eerst dus maar eens mee begonnen.

Eerst heb ik alle data van mijn laptop gegooid die ik niet meer wilde bewaren. Mijn drang om te ordenen heeft er al voor gezorgd dat alles netjes in mappen zit, maar er zaten genoeg bestanden of hele mappen tussen die ik allang niet meer nodig heb. Om snel ruimte vrij te maken, kun je in in Explorer op grote bestanden zoeken. Na een beetje herordening was de harde schijf precies zo ingericht als ik het wilde hebben.

Die back-up maak ik niet in the cloud, want dat kost dus veel energie en er bestaat toch ook wel een kans dat het niet helemaal veilig is. Een externe harde schijf, it is.

Vervolgens heb ik alles wat er nog niet op stond – met de hand, bah – gekopieerd naar de externe schijf en ook daar weer mappen weggegooid die ik niet meer wil bewaren. Nu is alle data op mijn laptop en externe schijf weer identiek. In het vervolg kan ik de externe schijf laten synchroniseren met mijn laptop, zodat hij automatisch nieuwe bestanden overschrijft.

Eén uitgestelde klus: mijn foto’s uitzoeken. Ik ben zo iemand die ze állemaal bewaart en dan is die harde schijf natuurlijk veel te snel vol. Uiteindelijk zal ik er toch eens mapje voor mapje, foto voor foto doorheen moeten. Dat zal de grootste slag slaan in het verminderen van de hoeveelheid data op mijn computer. Mijn excuus om dat nog even uit te stellen, is omdat die foto’s op mijn eigen computer nu geen extra energie kosten en ik eerst beter eerst even mijn deel van the cloud leeg kan trekken. Prioriteiten stellen, hè.

The Cloud opruimen

Oké, je data zit dus niet in een schattig wolkje, maar is een soort monstertje dat continu gevoerd moet worden. Alle monstertjes die ik niet meer nodig heb, gaan de prullenbak in.

Waar zit mijn data?

De meeste data heb ik waarschijnlijk in Google Drive, Gmail, iCloud en Dropbox, dus die ga ik eens onder de loep nemen.

Verder heb ik nog duizenden onzinnige internetaccounts, maar ik gok dat het voortbestaan daarvan minder energie kost dan dat ik ze allemaal moet opspeuren, het wachtwoord resetten en dan verwijderen. Eigenlijk hoop ik dat ze zulke accounts na een paar jaar gewoon verwijderen als je ze niet meer gebruikt.

Inmiddels verzamel ik ook steeds meer data op deze website. Het grootste deel daarvan komt door de foto’s, maar het is me toch echt te minimalistisch om die allemaal weg te laten. Ik maak ze wel een flink stuk kleiner, voordat ik ze upload en dat scheelt een hoop! Mijn hele website is zelfs kleiner dan twintig foto’s op volledig formaat. En ik host alles natuurlijk via een écht groene webhost, dus dat scheelt ook weer een beetje.

Opruimen

Dropbox was op zich ooit wel een goed idee, maar ik ben nooit echt fan geweest. Ik heb alles eraf getieft en nu is hij dus he-le-maal leeg. Lekker hoor. Volgende!

De iCloud gebruik ik toch maar liever wel voor de back-up van mijn telefoon. De gratis 5 GB was bijna vol, maar nu ik al mijn foto’s naar mijn computer heb verhuisd, blijk ik niet meer dan 1,5 GB nodig te hebben voor die daadwerkelijke back-up. Het geeft wel weer een extra fotomapje op mijn computer dat verder uitgepluisd moet worden, maar het staat in ieder geval niet meer online en ik hoef geen opslagruimte bij te kopen. Groen en goedkoop, zo heb ik het het liefst!

Gmail en Google Drive zijn mijn grootste data dumps. Google heeft bijna letterlijk mijn ziel, op mijn pincode na ongeveer alles. Gecombineerd bieden ze – samen met Google Photos, maar dat gebruik ik niet – 15 GB gratis opslagruimte. Daarvan had ik voor de grote schoonmaak ongeveer 85% in gebruik.

Google Drive vind ik fijn voor documenten die ik vanuit verschillende locaties wil bewerken of wil delen met anderen. Er stonden wel nog heel veel documenten op die allang niet meer van belang waren en na een grove poetsbeurt heb ik nog maar een paar mapjes en bestanden over. Na het legen van de prullenbak – want dat gaat niet vanzelf, ook niet na een maand – zijn we ongeveer 5 GB lichter. Bam!

Fan van foto’s en filmpjes? Naast foto’s kosten filmpjes nóg veel meer data. Misschien wil je daarom ook nog even je YouTube-, Pinterest- en Flickr-account uitpluizen. Of verwijderen. Er is echt niemand die nu nog wil zien hoe ik in de winter van 2008 in drie pixels het natuurijs filmde.

Gmail opschonen is er eentje in de categorie foto’s opruimen. Rotklus!

Voor mijn werk krijg ik – godzijdank – niet zoveel e-mails en omdat ik niet tussen allerlei accounts wil hoppen, laat ik alles doorsturen naar één en dezelfde Gmail-account. Dat is mijn persoonlijke voorkeur, maar daardoor hoef ik tenminste ook maar één mailbox uit te ruimen.

Mijn mapjes doen me denken aan Marie Kondo. Deze Japanse opruimgoeroe schrijft dat als je heel goed bent in dingetjes opstapelen en in laatjes duwen, je het dan eigenlijk helemaal niet opruimt. Schuldig! Al mijn e-mails zijn netjes weggewerkt, maar daardoor heb ik wel weer álles bewaard. Dat komt ook doordat die opslagruimte steeds groter werd en ik er helemaal nooit over na heb hoeven denken. Dat ga ik nu dus wel eens doen.

Eerst begin ik met grof geschut. Deze snelle optie kun je vrij makkelijk doen als je écht geen tijd of zin om heel je mailbox door te spitten. In Gmail kun je namelijk allerlei zoekfuncties gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld zoeken naar “size:20M” en dan krijg je alle e-mails te zien die groter zijn dan 20 MB. Als je dan begint met het verwijderen van je e-mails met enorme bijlagen dan kun je in relatief weinig tijd toch heel veel data verwijderen. Op die manier heb ik nog weer zo’n 4 GB uit mijn mailbox geveegd. Uiteraard kun je ook zoeken op bepaalde afzenders en zoekwoorden. E-mails met “subject:reminder” en “subject:automatic reply” gaan hier zonder verder uitzoekwerk rechtstreeks de prullenbak in.

Voor het restant moet ik toch mapje voor mapje aan de slag. Ik heb er nog maar een paar doorgewerkt, maar merk nu al dat bijna alles wel weg kan! Zeker die groeps-e-mails van werk over lezingen en vergaderingen van vijf jaar geleden. E-mailwisselingen van vriendinnen en recente verzekeringspolissen mogen blijven. Alle verzonden foto’s die ik inmiddels allang gedownload en geback-upt heb, hoeven trouwens sowieso niet meer online te staan.

Zodra ik heel leuke oude e-mails tegenkom, denk ik opnieuw aan Marie Kondo. Van haar mag je tijdens het opruimen geen stukjes in je boeken lezen. Het leidt af van je doel en door het sentiment wil je alles ineens houden. Is het leuk om (het stiekem toch) terug te zien? Jazeker! Wist ik dat ik die e-mail nog had? Nee. Zou het heel erg zijn als die e-mail er niet meer is? Hmm. Niet al onze herinneringen hoeven we te koppelen aan iets tastbaars en dus ook niet aan bytes. Ik dank Marie voor dat inzicht en ga verder met weggooien.

Net zo belangrijk als opruimen, is het beperken van nieuwe e-mailaanvoer. Meld je af voor nieuwsbrieven die je toch niet leest. Een niet verstuurde e-mail is tenslotte zuiniger dan een e-mail die je direct weggooit. Reclame moet je sowieso niet willen hebben, want dan denk je ineens dingen te moeten kopen waarvan je niet wist dat je het ‘nodig’ had en dat is bijzonder onduurzaam.

Opgeruimd staat netjes

Deze digitale schoonmaakactie is duidelijk nog niet helemaal klaar. Ik heb nog wel een paar middagjes nodig voor mijn mailbox en het uitzoeken van mijn foto’s. Maar het beginnetje is gemaakt en vooral mijn online data is flink ingekrompen. Geen Dropbox meer, van iCloud is nog maar eenderde over en mijn Google-opslag is geslonken van zo’n 13 naar 4 GB. Lees ook hoe ik verder ging met het opruimen van mijn mailbox.

Net als bij het ontspullen van mijn huis, word ik er toch stiekem wel een beetje blij van. Ik hou van overzicht, ruimte en rust. Nu weet ik weer precies wat ik waar heb – en wat niet meer. Nieuwe e-mails gooi ik nu bijna allemaal direct weg, zodra ik er klaar mee ben. Als ik dat consequent blijf doen, hoef ik over een paar jaar niet opnieuw overal doorheen.

Ik ga nog even denken of ik een soort tussenlaag in mijn mailbox ga creëren, eentje tussen inbox (= nog iets mee doen) en de mappen (= archief) in. Dit zou dan bijvoorbeeld voor e-mails waarop ik nog antwoord verwacht kunnen zijn, maar die na afronding alsnog de prullenbak in kunnen. Wat denk jij, klinkt dit als een goed plan of zou het daar alleen maar omslachtiger van worden?

Jammer dat ik van dit soort ontspullen helemaal niks zal merken als ik ooit weer ga verhuizen, maar je moet wat overhebben voor een fijne planeet! Heb jij al eens stilgestaan bij hoeveel data je op het internet geparkeerd hebt staan?