Wat weet jij van het vlees op je bord? In deze documentaires zie je wat de gevolgen van de vleesindustrie zijn voor dierenwelzijn en voor milieu en klimaat, onderzoeken we waarom we eigenlijk zo graag vlees eten en ontdekken we een hoop verhalen achter de vleesindustrie. Laat tenslotte vooral je hart gestolen worden door een gigantisch fantasievarken.
Earthlings
Vraag een vegetariër of veganist wanneer hij gestopt is met vlees eten en de kans is groot dat het allemaal begon bij het zien van een film. Earthlings is bij uitstek zo’n film. Mishandeling en uitbuiting van dieren ten gunste van de mens komen aan bod, onderverdeeld in de thema’s huisdieren, voedsel, kleding en entertainment.
Hoewel de film hopeloos amateuristisch in elkaar gezet, traag en gedateerd is, maken de in het geheim opgenomen, nietsverhullende beelden van gruweldaden in onder andere veehouderijen en slachthuizen onverminderd veel indruk. Ook nadat ik dacht toch al wel het een en ander gezien te hebben. Heftig hoor!
De film laat me achter met een dubbel gevoel. Ondanks dat de makers zelf beweren dat het een weergave is van wat gebruikelijk is, weiger ik te geloven dat het een eerlijke afspiegeling is van de bio-industrie. Ook klinkt het commentaar soms meer als vegan-evangelisme dan dat het onderbouwd is. Ik stel me zo voor dat overtuigde veganisten tussen de tissues door vol walging wat naar de tv schreeuwen, terwijl vleeseters de beelden en het commentaar een beetje too much vinden en het daardoor misschien niet helemaal binnen laten komen. Dat laatste kreeg ik naarmate de film vorderde wel een beetje last van.
Maar ondanks het hoge propaganda-gehalte zijn de beelden wel echt en zijn er absoluut scènes bij die hardnekkig in mijn geheugen blijven hangen. Ik geloof dat het sowieso goed is om jezelf eens te confronteren met de verschrikkelijke praktijken die wél werkelijk voorkomen – ook in Nederland – en stil te staan bij onze relatie tot dieren in het algemeen. Uiteindelijk zijn die extreme verhalen vaak nodig om ons ‘normaal’ in beweging te krijgen en zijn ook een paar misstanden al te veel om te tolereren.
Zet je schrap voor een ongezellig avondje met onverdoofde slachtpartijen en ander leed. Earthlings bekijk je hier.
Cowspiracy
Ook bij deze film ontbreekt het niet aan een beetje Amerikaanse dramatisering, maar hoewel ik al een tijdje wist dat de vleesindustrie niet zo duurzaam was, zette deze film alles in perspectief. Cowspiracy geeft een duidelijk overzicht van de grootschaligheid milieuimpact: het landgebruik, het watergebruik en andere consequenties van onze enorme vraag naar vlees.
Hoewel de film deels ook inspeelt op het gevoel, vind ik juist de cijfers en informatieve animaties een erg waardevol onderdeel van de film. Volgens critici kloppen die cijfers overigens niet helemaal, maar ook als het een en ander overdreven zou zijn, vond ik het een enorme eye opener om te leren hoeveel water en grond er gebruikt wordt voor vee en vooral veevoer.
Het is lang geleden dat ik de film gezien heb en al die interviews zijn niet echt blijven hangen. Die animaties en de mate waaruit blijkt hoezeer alles uit de klauwen is gelopen wel. Dat het grootste deel van onze landbouwgrond voor het verbouwen van veevoer wordt gebruikt, terwijl er intussen kostbare regenwouden gekapt worden om dat areaal te vergroten, is voor mij een van de belangrijkste redenen – zo niet dé belangrijkste reden – geworden om te minderen en vervolgens te stoppen met het eten van vlees.
Vóór Cowspiracy hadden we het vooral over vervuilende auto’s en het lager zetten van de thermostaat als we het over het klimaat hadden. Mede dankzij Cowspiracy gaat het nu steeds vaker over de problemen met de bio-industrie en veganisme als alternatief.
Cowspiracy kijk je op Netflix. Dit fragment van Zondag met Lubach is goede compilatie van min of meer dezelfde inzichten over de inefficiëntie van onze vleesvoorziening.
Vleesverlangen
Documentairemaker Marijn Frank groeide op in een vegetarisch gezin, maar ging later toch vlees eten. Ze zag voor haar werk voor De keuringsdienst van waarde regelmatig veehouderijen van binnen. In Vleesverlangen volg je haar worsteling tussen haar kennis over de gevolgen van de bio-industrie aan de ene kant en haar haast obsessieve verlangen naar vlees aan de andere kant.
Frank onderzoekt hoe het toch kan dat vlees haar zo aantrekt. Ze laat haar brein onderzoeken, gaat naar een psycholoog én gaat in de leer in het slachthuis. Zou ze zelf een koe om kunnen leggen?
Ik vind het heel tof hoe Frank haar eigen hypocrisie in de schijnwerpers durft te zetten, want hoewel mensen vlees eten liever wegzetten als óf ‘slecht’ óf ‘normaal’, herkennen we die innerlijke strijd tussen goed willen zijn voor de wereld en toch iets willen wat daar tegenin gaat maar al te goed. (En zo niet met vlees, dan vast wel met kaas, vliegreizen of iets meer spullen kopen dan je nodig hebt). Ze gaat op zoek naar antwoorden in alle uithoeken van dat grote grijze gebied en durft ook nog eens te blijven twijfelen. Ook tijdens de Q&A na afloop van de film blijft ze trouw aan zichzelf zonder te zwichten voor sociaal wenselijke antwoorden.
Misschien gaat de film voor sommige vegetariërs of veganisten niet ver genoeg, maar toen ik de film eind 2015 bekeek en op dat moment nog ongeveer 50% vleeseter was, kon ik me maar al te goed herkennen in die ongemakkelijke spagaat. En ik weet zeker dat ik daar niet de enige in ben. Het geeft in ieder geval veel stof tot nadenken. Het is aan jou wat je ermee doet!
Vleesverlangen heeft in bioscopen gedraaid, is een aantal keer uitgezonden op tv en lijkt voorlopig terug te kijken te zijn via de NPO. Mochten de uitzendrechten verlopen zijn, hou dan de NTR en 3Doc in de gaten voor herhalingen!
Heb je Vleesverlangen al gezien en wil je nog wat verder filosoferen? Kijk dan ook naar het debat Moet ik stoppen met vlees eten? met behalve Marijn Frank ook onder andere Groen Licht-presentatrice en veganist Milouska Meulens en klimaatjournalist Jelmer Mommers.
Heel veel uitzendingen van de publieke omroep
Op onze staatstelevisie is er geen gebrek aan programma’s die afleveringen wijden aan de vleesindustrie. En vrijwel alles is helemaal gratis online terug te kijken via de NPO. Hierbij een kleine greep uit het gigantische kiloknallerassortiment.
De keuringsdienst van waarde geeft antwoord op vragen over de herkomst van onder (heel veel) andere worst, kip, tonijn en carpaccio. Afleveringen die mij met name zijn bijgebleven gaan over de kippenslacht en – iets vermakelijker – het masseren van Wagyu-koeien.
Zembla onderzocht de onzichtbare handel en gesjoemel met vlees en Radar dook bovenop de productie van paardenvlees. Twee onthullende afleveringen waar je niet vrolijk van wordt.
Een stuk laagdrempeliger zijn de afleveringen van het Klokhuis over een varkenshouderij (niet meer online) en een slachthuis.
Okja
Na al die serieuze en deprimerende televisie kun je nu dan eindelijk onderuit zakken en genieten. Okja is een leuke, lieve, ontroerende Netflix-film over een enorm varken dat in vrijheid opgroeit bij een Koreaanse boer en zijn dappere kleindochter. Die vrijheid komt in gevaar wanneer blijkt dat Okja onderdeel is van een fokprogramma.
De vrolijke fantasiefilm verandert in een avontuur dat steeds donkerder en absurder wordt. Er worden volop sneren uitgedeeld naar de bioindustrie, het kapitalisme en tegelijk ook naar dierenrechtenactivisten. Een film met een boodschap, maar ook nog ruimte voor humor. Hoewel, houd die zakdoeken die je er tijdens Earthlings bij had gepakt nog maar even bij de hand.
Ik heb alleen Okja en Cowspiracy gezien. De link naar Earthlings heb ik lang geleden al eens opgeslagen, maar ik durf niet, ben een watje wat dat betreft. Ik geloof het wel zonder met de beelden te worden geconfronteerd, ik zou nachten niet slapen denk ik. Bewustwording kan ook zonder vreselijke beelden, ik steek niet mijn kop in het zand, maar ik hoef het niet te zien om te weten dat het gebeurt.
Daar heb je helemaal gelijk in hoor. Als je je er toch al bewust van bent, hoef je ook echt niet te kijken. Maar ik denk dat het voor een hoop mensen wel echt een eye opener kan zijn.
Na je tip op Instagram over Earthlings zijn we die gaan kijken maar we hebben hem niet afgekeken, je ziet echt nare dingen 🙁 Ik ben in ieder geval blij dat ik daar niet aan bijdraag!!
De documentaire vleesverlangen lijkt mij heel interessant om te zien. Hopelijk komt hij binnenkort weer op tv!
Een iets ander onderwerp, maar ik denk dat jij de documentaire Chasing Coral ook erg interessant vindt 🙂
Jij mag gebruik maken van veganistenvrijstelling 😉
Ja, Chasing coral staat hoog op mijn verlanglijstje. Ik heb een hele lijst Netflix-docu’s die ik wil zien. Misschien toch eens een maandabonnementje nemen 🙂
Wat een mooie verzameling! Ik heb de film Earthlings echt met huilende ogen aangekeken. Maar ik snap wel wat je bedoelt, het is zó heftig dat je denkt: kan dit echt?! Ik weet ook niet of het een afspiegeling is van de dagelijkse omstandigheden of dat dit echt de extreme industrieën zijn. Maar ik vond het in ieder geval erg heftig. Ben daarna wel gestopt met het eten van vlees en vis. Ik heb vleesverlangen niet gezien omdat ik er een beetje tegenop zie haha. Misschien dat ik hem toch ga kijken n.a.v. dit artikel 🙂
Ohh Vleesverlangen heeft echt veel te smakelijke beelden van bacon in de pruttelend vet, haha. Ik weet niet hoe ik hem nu zou ervaren, maar toen ik nog deels vlees at, kreeg ik er spontaan trek van. Die trek vergaat je wel weer bij Earthlings inderdaad. Wel schokkerend dat zulke beelden ook steeds meer in Europa opduiken 🙁
Ik heb enkel Okja en Cowspiracy gezien. Earthlings wíl ik kijken, maar ik durf niet…
Cowspiracy vond ik wel heel goed wat betreft de feiten, getallen en inzicht in de theorie. Zo ben ik een beetje op ratio gestopt met vlees eten, maar Earthlings speelt veel meer in op je emotie en je empathie. Ik vind ze elkaar wel mooi aanvullen. Wel een aanrader om pas te kijken als je in een goede bui bent 😉
Ik heb alleen what the health gekeken en verder durf ik er een aantal niet te kijken 😛 Maar het is goed om er een aantal te kennen om aan te bevelen 🙂
What the health wil ik ook nog zien. Die durf ik dan weer niet aan, want die hielp Amke van de kaas af en daar ben ik nog niet klaar voor :’)
Ik vind dat vegans die nare films niet hoeven te kijken, maar inderdaad wel goed om te weten welke er zijn om aan kunnen bevelen aan anderen. Nu kun je ze ook een beschrijving geven zonder ze zelf gezien te hebben 😉
Zo, ik heb nog heel wat te kijken in dit genre 🙂 Mijn eerste docu over veganisme was ‘What the health’ en dat vond ik, als 50% vleeseter, toch iets te veel propaganda. Mensen met suikerziekte die na twee weken veganistisch eten hun medicijnen niet meer nodig hadden? Enfin. Ik heb er wel wat uit geleerd, en ben van plan te bljiven leren. Dit lijstje gaat me daar zeker bij helpen, merci!
Hihi, ik moet eigenlijk ook wel lachen om die propaganda. Ze willen je gewoon zó graag overtuigen. Cowspiracy is van dezelfde makers als What the health en daar merkte ik het ook een beetje. En toch heeft die uiteindelijk veel indruk op me gemaakt. Ben benieuwd wat je van de documentaires vindt!
Wow na weer wat rondsurfen over eco tips ben ik uiteindelijk op je site gestoten.Ben dan wat verder gaan kijken en ben zo opgelucht dat je de dierenindustrie niet links laat liggen wat het milieu betreft!
Hoeveel “environmentalists” die ik wel niet tegen gekomen ben die altijd een uitzondering maken als het gaat over het milieu impact van hetgeen dat op hun bord ligt, teleurstellend.
Ik ga zeker nog de rest van je site lezen wanneer ik genoeg tijd heb!
O wow, echt waar? Ik kom juist heel veel veganisten tegen. Maar die stappen vaak dan weer regelmatig in het vliegtuig. Je kan natuurlijk ook niet alles goed doen, maar de impact van de vleesindustrie kun je gewoon echt niet omheen.