Als je een vliegticket koopt, kun je vaak voor een extra bedrag direct al je CO2-uitstoot laten compenseren. Bij sommige aanbieders gaat dat geld naar Trees for All. Ik ben benieuwd hoe het bedrag zich verhoudt tot het aantal bomen dat van dat bedrag geplant wordt en vooral hoeveel effect het heeft.
Vervolg op CO2-compensatie (1/7): Hoe compenseer ik mijn reizen?
Bomen zijn mooi, ze staan symbool voor de natuur en ze zijn ook nog eens groen, de kleur die we associëren met duurzaamheid. Ze halen CO2 uit de lucht door het tijdens hun groei vast te leggen. Fossiele brandstoffen zijn immers ook ooit uit biomassa ontstaan, dus klinkt het wel zo logisch om er opnieuw biomassa van te maken. Trees for All wint al meteen aan vertrouwen door een stichting zonder winstoogmerk te zijn. Voor 10 euro per ton CO2 planten ze bomen in Nederland, Bolivia, de Filippijnen en Maleisië. Ze herstellen beschadigde bossen en leggen nieuwe bossen aan. Behoud of herstel van biodiversiteit en luchtkwaliteit zijn mooie bijeffecten. Bovendien is er nog ontzettend veel ruimte beschikbaar die geschikt is voor aanplant zo zeggen ze zelf.
Het stelt me gerust dat de bossen van Trees for All allemaal onder toezicht staan van de Forest Steward Councilship. Dit keurmerk garandeert dat de bossen duurzaam beheerd worden. Als de bomen namelijk later weer afgebrand of opgestookt worden, komt de CO2 weer vrij en is het planten zinloos geweest. Er vindt in de bossen van Trees for All wel houtkap plaats, maar heel selectief en met zo min mogelijk schade. Het gekapte hout wordt vervolgens als bouwmateriaal gebruikt, waardoor de CO2 niet opnieuw vrijkomt. Daarnaast kunnen er weer nieuwe bomen groeien op de plaats waar gekapt is en dat is gunstig, omdat een volwassen boom geen CO2 meer opneemt. Het Gold Standard-keurmerk zou bovendien garantie bieden dat elke geïnvesteerde euro optimaal gebruikt wordt.
Klinkt goed dus, maar hoeveel bomen worden er van jouw tien euro eigenlijk geplant om 1 ton CO2 op te laten nemen? Trees for All geeft aan dat de hoeveelheid CO2-opname per boomsoort verschilt, maar ze gaan uit van gemiddeld 1 ton CO2 per boom per jaar. Een volwassen bos zal per hectare in totaal zo’n 600 ton CO2 voor een bos in Europa tot 1200 ton CO2 voor een tropisch bos opgenomen hebben. Mijn eigen uitstoot naar aanleiding van al mijn vliegreizen bij elkaar zou ik dus in één jaar met 23 bomen kunnen compenseren. Aangezien die bomen hopelijk langer dan een jaar groeien, zullen ze alle kosten, donaties en bomen met elkaar verrekenen en zijn ‘mijn 23 bomen’ waarschijnlijk vooral symbolisch. De bijbehorende prijs van 230 euro zou wel een beetje pijn doen in mijn portemonnee, maar als je nagaat wat alle (belastingvrije!) vliegtickets bij elkaar gekost moeten hebben, valt het me eerlijk gezegd nog behoorlijk mee.
Maar hoe kan het dan dat Babette Porcelijn in haar boek De Verborgen Impact schrijft dat voor een retourtje Bali al 1500 bomen, ofwel 3 hectare, geplant zouden moeten worden? Als ik het aantal bomen nareken met haar eigen gegevens (475.000 liter kerosine * 2,25 kg CO2 / 350 passagiers / 7 kg CO2 per boom), kom ik op 436 bomen uit. Elders in het boek staat dat 130 bomen geplant zouden moeten worden om 5200 kilometer vliegen te compenseren, wat gelijk staat aan 607 bomen voor de 24.298 kilometer naar Bali en terug of zelfs 5900 bomen voor al mijn vliegreizen. Uit de tekst blijkt niet of die 7 kg CO2 per boom per jaar vastgelegd wordt, maar aangezien je wel erg kleine boompjes krijgt van 7 kg CO2 zal ze daarmee eerder de jaarlijkse dan de totale groei bedoeld hebben. Hoe dan ook, met de gegevens van Porcelijn kan ik die 1500 bomen niet verklaren.
Ter vergelijking, bij een retourvlucht van Nederland naar Indonesië stoot je volgens Trees for All zo’n 2,4 ton CO2 per persoon uit en zou je dit met 2,4 bomen kunnen compenseren. Trees for All heeft het over 1 ton CO2-opname per boom per jaar en over 6 ton per CO2 per hectare per jaar. Staan er maar zes bomen op een hectare? Als het bos uiteindelijk 600 ton CO2 moet kunnen opnemen, moeten de bomen 100 jaar blijven groeien. Zelfs als de 7 kg CO2 per boom die Porcelijn hanteert inderdaad de jaarlijkse groei representeert, is dat nog steeds 143 keer minder dan de 1 ton CO2 per boom volgens Trees for All. Duizend kilo per jaar levert ook wel onmogelijk grote bomen op. Bedoelen ze niet 1 ton per volgroeide boom of per zoveel vierkante meter?
Volgens mij zitten er fouten in de getallen van beide partijen. Om te kijken waar het verschil tussen de 2,4 bomen van Trees for All en de 436, 607 of 1500 bomen van Porcelijn door veroorzaakt wordt en wat nou een realistisch aantal bomen zou zijn, ga ik zelf aan het rekenen met de cijfers er weer bij die ik ook in de inleiding gebruikte. Voor het retourtje Bali zou (24.298 kilometer / 100 kilometer * 3 liter) 729 liter kerosine per persoon nodig zijn. Dit zorgt voor 1859 kg CO2-uitstoot voor de retourvlucht. Of met de aanname van 1 ton uitstoot per 10.379 kilometer, komt de uitstoot uit op 2,3 ton. Dat is vrijwel gelijk aan de 2,4 ton die Trees for All berekent. Inclusief de verborgen impact van de bouw en onderhoud van het vliegtuig, infrastructuur en brandstofproductie komt Porcelijn uit op ruim 3 ton CO2 (475.000 liter kerosine / 350 personen * 2,25 kg). Haar stelling dat de brandstof voor ⅔ van de impact zorgt, komt dan ook vrij precies overeen met deze berekeningen. So far, so good.
Hoeveel CO2 een boom vastlegt, per jaar of in zijn hele leven, blijkt een lastig gegeven te zijn. Het verschilt nogal per boom en waar deze groeit. Eigenlijk is het ook gek om het om te rekenen naar een aantal bomen, want een bos zal bestaan uit bomen van verschillende soorten en leeftijden, maar ook uit struiken, kruiden en mossen. Een van de weinige getallen die ik kan vinden is 21,77 kg CO2 per boom per jaar. Hiermee kom ik uit op 85 bomen of, inclusief de verborgen impact, op 140 bomen. Dat zijn 1056 bomen om mijn 23 ton CO2 mee te compenseren. Maar of het klopt en hoeveel bomen Trees for All in de praktijk in de praktijk per ton CO2 plant, blijft me een raadsel. Op mijn e-mail hierover heb ik na een week nog geen reactie gekregen.
Hoewel bomen – zoals ze dat noemen – erg sexy zijn, lijkt het er op dat je niet je eigen aanwijsbare boompjes laat planten. Het planten gebeurt ver buiten ons blikveld. Ik vertrouw de keurmerken er wel op dat het planten en behoud ook daadwerkelijk gedaan en gecontroleerd wordt, maar de berekeningen blijken lastig te maken zonder het doen van invloedrijke aannames. Nu ben ik er nog niet zeker van of ik 23, 1056 of 5900 bomen zou moeten laten planten. De aardwetenschapper in mij ziet een ander probleem op veel grotere schaal. Voor het ontstaan van die fossiele brandstoffen die we nu proberen te compenseren was namelijk honderden miljoenen jaren tijd nodig en meer bomen dan er nu gelijktijdig op onze planeet passen. De uitstoot van álle fossiele brandstoffen compenseren met bosaanplant is op korte termijn dan ook onmogelijk. Het blijft dus slechts een hulpmiddel bij CO2-reductie, maar zal nooit hét antwoord kunnen zijn op snelle netto CO2-opname en dat is eigenlijk wel wat we nodig hebben.
Lees verder in
CO2-compensatie (3/7): Bomen tegen ontbossing
Alle delen uit de serie:
CO2-compensatie (1/7): Hoe compenseer ik mijn reizen?
CO2-compensatie (2/7): Door de bomen het bos niet meer zien
CO2-compensatie (3/7): Bomen tegen ontbossing en droogte
CO2-compensatie (4/7): Klimaatprojecten in ontwikkelingslanden
CO2-compensatie (5/7): Zand erover
CO2-compensatie (6/7): De emissierechtenhandel
CO2-compensatie (7/7): Mijn conclusies
Dit denken jullie ervan
Comments are closed.
Is er ook bekend hoeveel CO2 een acre grasland absorbeert? Annelies.
Geen idee of daar data van zijn. Ik vond het over bomen ook vrij lastig vinden. Maar het zal ongetwijfeld een stuk minder zijn dan bomen en het aanleggen van graslanden lijkt me dan alleen zinvol in gebieden die nu bijvoorbeeld woestijn zijn. Daar is het aanplanten van vegetatie vooral heel belangrijk voor het aantrekken van water, zodat er nog meer kan groeien.
Ik heb je e-mailadres trouwens weggehaald, want anders krijg je last van spam. Als iemand hier antwoord heeft op je vraag, krijg je daar automatisch een berichtje van via mijn blog.
Een gemiddeld huishouden gebruikt 3000 Kwh electra en 1500 kuub gas. Die zouden bijelkaar iets van 4,5 ton CO2 uitstoot veroorzaken. Compensatie via bosaanplant zou dan 45 euro per jaar kosten.
De gemiddelde energieprijsverhoging in NL per 1-1-2019 is echter iets van 330 euro per jaar, dat is dan 285 euro meer, ofwel meer dan 7x zo veel!
Waarom is die energieheffing dan zo hoog, als je voor een fractie van dat bedrag ál je CO2 uitstoot door huishoudelijk energiegebruik kunt compenseren met minder dan 50 euro per jaar?
Hmm goede vraag! Ik denk niet dat je compensatie en energieheffing zomaar kan vergelijken. Daarnaast is het van CO2-compensatie al lastig te bepalen wat het nou echt precies kost. Als je voor 45 euro bomen plant moeten die wel een paar decennia groeien voordat ze die CO2 opgenomen hebben. Om je uitstoot elk jaar ook daadwerkelijk binnen datzelfde jaar op te laten nemen, zul je dus veel meer bomen moeten laten planten. Je zou eens op kunnen zoeken wat de energieheffing precies inhoudt. Misschien heeft de stijging niet zozeer te maken met de uitstoot maar met hogere kosten voor het onderhouden van netwerken, opslag of heel iets anders.
CO2 in bomen komt volgens mij weer vrij wanneer de boom uiteindelijk verrot of ergens verbrand wordt. CO2 wordt TIJDELIJK opgeslagen in bomen.
Ja dat klopt, daarom ben ik er eigenlijk ook niet zo’n voorstander van om het over aantallen bomen te hebben maar over hectare bos. Dan is het wel het idee dat als die ruimte eenmaal bos is een dode boom vanzelf vervangen wordt door nieuwe planten en bomen op de bodem. Door nieuw bosgebied te creëren neem je dan eenmalig wel netto CO2 op en daarna blijft het in balans zolang het bos niet gekapt/verbrand wordt.
Beste, op de website van Trees for All lees ik dat 1 hectare tropisch bos tijdens zijn groei zo’n 10 à 15 ton CO2 per jaar vastlegt. Voor een Nederlands bos bedraagt dit zo’n 8 ton/jaar.
Hoe komen jullie dan aan 1 ton/jaar per boom??? Staan er maar 10 bomen per hectare (= 10.000 m²)?
Die 1 ton stond een aantal jaar geleden op hun website en kwam dus al niet overeen met andere cijfers die ik vond. Nu ze het blijkbaar aangepast hebben, klopt het wellicht beter.
Wij gaan in Afrika 750.000 bomen planten op 500hectare. Ik vraag me af welke vergoeding dit kan opleveren