Afval scheiden

Afval scheiden lijkt best een gedoe. Wat moet waar en hoe pak je dat aan? En waarom zou je het eigenlijk doen? Ik geef je tips om afval scheiden tot een moeiteloze routine te maken.

Waarom scheiden?

We zijn gewend om te kopen, te gebruiken en vervolgens weer af te danken. Lekker makkelijk, maar hierbij vergeten we iets belangrijks. Alles wat we kopen kost grondstoffen en meestal ook energie en water om het te maken en vervoeren. Wanneer we iets weggooien, wordt het verbrand en zijn de grondstoffen verloren. Om onze planeet minder uit te putten en minder energie en water te gebruiken, kunnen we beter zo zuinig mogelijk zijn op die grondstoffen.

Hergebruik, recycling en bewustzijn

Bij voorkeur gebruiken we producten die er al zijn. Koester wat je hebt, hergebruik je eigen spullen op een andere manier, leen, repareer en deel. Of koop producten die er al zijn, oftewel tweedehands.

Desondanks maken we dagelijks afval. Dingen die stuk gegaan zijn, verpakkingsmateriaal en etensresten bijvoorbeeld. In plaats van alles te verbranden, kunnen we uit dit afval nog grondstoffen halen die we opnieuw kunnen gebruiken, zodat er minder verloren gaat. Recyclen dus.

Een extra voordeel van afval scheiden is dat je beter ziet hoeveel afval en van welke soort je het meeste in huis haalt. Dat maakt het makkelijker om stappen te nemen de hoeveel afval te verminderen.

Heeft het wel zin om te scheiden?

Per gemeente of soms zelfs per stadsdeel is het anders geregeld wat er wel en niet apart ingezameld wordt. Soms wordt er weinig aan huis gescheiden, maar dat hoeft niet altijd een slecht teken te zijn. Er zijn afvalscheidingsstations waarbij er later alsnog goed nagescheiden wordt en dat kan mogelijk zelfs efficiënter zijn, hoewel het niet geschikt is voor alle soorten afval. Als er wel veel verschillend afval wordt ingezameld is de kans klein dat er nog uitgebreide nascheiding plaatsvindt en dan heeft het absoluut zin om dit zelf te doen.

Er gaan hardnekkige verhalen rond over dat allerlei gescheiden afval weer bij elkaar gegooid wordt. Het schijnt wel eens te gebeuren dat er een deel GFT-afval bij het restafval wordt gemengd, omdat dit nodig zou zijn voor een betere verbranding. Daarnaast komt het soms voor dat – zoals op mijn werk – het scheidingssysteem van een bedrijf niet meer aansluit bij een nieuw afvalverwerkingsbedrijf met een ander systeem. Maar ga er gerust van uit dat dit uitzonderingen zijn en de gescheiden afvalstromen over het algemeen ook gescheiden verwerkt worden. Bij twijfel kun je bij je gemeente altijd navragen wat er precies met het afval gebeurt.

Voorbereiding

Afval scheiden lijkt best een gedoe, maar als je het stap voor stap aanpakt, valt dat reuze mee. Een goede voorbereiding is het halve werk.

Wat kun je scheiden?

Zoek eerst uit wat je precies kunt scheiden in jouw buurt. Wordt plastic apart ingezameld of is er een bak voor PMD? Wordt GFT wel of niet ingezameld? En waar kun je het allemaal kwijt?

Soorten afval die je kan scheiden zijn:

Glas
Plastic, PD of PMD (plastic, metaal en drinkpakken)
Papier en karton
GFT (groente-, fruit- en tuinafval)
Textiel (herbruikbaar én versleten)
KCA (klein chemisch afval)
Restafval
Goederen voor de kringloop (hergebruik)

Daarnaast kun je de minder dagelijkse afval kwijt bij afvalscheidingsstations. Denk hierbij aan:

Grofvuil (groot restafval)
Apparatuur
Hout en snoeiafval
Puin
Metalen
Matrassen
Asbest
Gasflessen
Frituur- en bakolie
Sanitair
Bitumen
Autobanden
Glas
KCA

Inzamelpunten waar je mogelijk terecht kan:

Container, city bin of zak aan de straat
Ondergrondse container in de straat
Gezamenlijke containers in een gebouw
Onder- of bovengrondse container bij winkelcentrum (glas, textiel)
Afvalscheidingsstation (grofvuil, elektronica, bouwafval, etc)
Supermarkt (batterijen, soms kleine apparatuur)
Elektronicazaken (batterijen, elektronisch afval)
Aan huis laten afhalen (grofvuil)
Bij sportclubs of scholen (papier)

Op MijnAfvalwijzer.nl kun je opzoeken welke soorten afval er in jouw buurt worden ingezameld en hoe vaak. Als je je postcode invult, zie je wat er aan huis opgehaald wordt en via ‘Inzamellocaties’ kun je bekijken welke (ondergrondse) containers er in de buurt zijn.

Bij ons wordt wekelijks GFT en elke drie weken papier en PMD opgehaald. Voor het restafval is er een ondergrondse container voor de deur en voor glas, papier en PMD zijn er containers verderop in de straat. Bij het winkelcentrum in de wijk kunnen we textiel kwijt en voor de rest is er het afvalscheidingsstation dat pal achter ons huis ligt. Wat dat betreft hebben we hier geen reden om niet te scheiden dus!

Wat wil je gaan scheiden?

Beslis wat je wel en niet wil gaan scheiden. Als je nu alles bij elkaar gooit, is het misschien een goed begin om eerst glas en papier te gaan scheiden. Deze materialen zijn zeer goed te recyclen en kun je eenvoudig in een doos of linnen tasje verzamelen. Scheid je al glas en papier, kijk dan of je bijvoorbeeld plastic of PMD kunt gaan scheiden.

Neem liever (meerdere) kleine stappen die haalbaar zijn, dan dat je in één keer teveel hooi op de vork neemt. Je kan altijd later nog verder uitbreiden. Verder ben je ook afhankelijk van wat je gemeente aanbiedt, dus misschien is er minder mogelijk dan je zou willen.

Zo scheidde ik in mijn studentenhuis eerst ook alleen glas en papier. GFT en restafval ging bij elkaar. Later ging de gemeente apart plastic inzamelen en hingen we daarvoor een extra zak in de gang. Nog later mochten ook metaal en drinkpakken bij het plastic en werd het restafval steeds minder. Pas in in de afgelopen jaren ben ik begonnen met het apart inzamelen van GFT. Als je al een eind op weg bent of als je het met mijn tips aandurft, kun je meteen voor het volledige pakket gaan.

Containers, emmers, bakken en tassen

Vraag bij je gemeente om containers of citybins aan van de soorten afval die je aan de straat wil gaan zetten. Deze zijn gratis. Zoek er een handige plek voor, zodat je er zowel makkelijk bij kan vanuit het huis als dat hij makkelijk aan de straat gezet kan worden. Wij hebben een GFT-bak op het balkon – de stank valt dusdanig mee dat hij zelfs dient als bijzettafel – en om onduidelijke redenen was er al een container voor papier in de gezamenlijke ruimte beneden in onze flat waar we dankbaar gebruik van maken.

Vervolgens heb je in huis een aantal bakken of zakken nodig. Ik vermoed dat dit een reden is waarom veel mensen minder scheiden dan ze zouden willen. Het neemt ruimte in, het oogt niet bepaald fraai en geen enkele prullenbak met meerdere vakken lijkt nou echt handig. Volgens mij is dit vooral een struikelpunt, omdat we het meteen in orde willen hebben, maar je moet er even de tijd voor nemen.

Begin eerst te scheiden met wat vuilniszakken, een emmer, een doos, een tas, een lege verpakking of iets anders dat je al in huis hebt. Het is van tevoren namelijk heel lastig in te schatten hoeveel afval je van elke soort gaat maken en welke formaten handig zijn. Zo blijkt dat onze grote prullenbak die ooit voor restafval was nu beter geschikt is voor PMD en hebben we voor restafval nu in een mini-emmertje dat eigenlijk alsnog twee keer te groot blijkt. Koop dus vooral nog geen nieuwe prullenbakken, dat is een zorg voor later.

Begin met scheiden

Wat moet waar?

Tijd om aan de slag te gaan! Maar wat moet eigenlijk waar? De meeste dingen zullen aardig voor zich spreken en vaak staan er ook symbooltjes op verpakkingen om je op weg te helpen.

Let wel op een paar instinkers. Zo mag een chipszak of pillenstrip niet bij het PMD, omdat het plastic en aluminium niet van elkaar te scheiden zijn. Kassabonnen, bakpapier en diepvriesdozen met een plastic laagje mogen niet bij het papier en plastic speelgoed, een cd-doosje of ander hard plastic (alles wat geen verpakking is) mag niet bij het plastic of PMD.

Laat je hier niet door ontmoedigen. De meeste soorten afval heb je waarschijnlijk regelmatig en als je eenmaal weet waar het bij hoort, kost het je daarna geen moeite meer. Daarnaast hoef je niet alle twijfelgevallen uit je hoofd te leren, want je kan gewoon spieken op Afvalscheidingswijzer.nl. Als je er dan alsnog niet uitkomt, kun je het beter bij het restafval gooien om te voorkomen dat het gescheiden afval vervuild raakt met materialen die er niet bij horen.

Wanneer wordt het opgehaald?

Ben je een tijdje lekker aan het scheiden, blijkt dat je overvolle papiercontainer pas over twee weken geleegd wordt. Vooral als het niet wekelijks opgehaald wordt, heb ik geen idee wanneer het weer zover is en ik heb niet zoveel zin om het steeds op te zoeken. Daarom heb ik de app van MijnAfvalwijzer.nl geïnstalleerd. Hiermee kun je herinneringen instellen, zodat je een seintje krijgt wanneer je bakken aan de straat moeten. Deze houdt meteen rekening met afwijkende ophaaldagen vanwege feestdagen. Heel handig!

Afval scheiden en dan…

Het scheiden van afval kan enorm veel inzicht geven in welke verpakkingen en andere dingen je überhaupt in huis haalt en kan daardoor een goede stimulans zijn om die afvalstromen flink te verminderen. Over het voorkomen en verminderen van afval zal ik binnenkort een aansluitend artikel publiceren.

Zodra je het afvalscheiden in de vingers hebt en je afvalaanvoer misschien wat hebt kunnen verminderen, kun je overwegen om nog een extra soort afval te gaan scheiden. Als je tevreden bent, kun je op zoek gaan naar afvalbakken die het beste passen bij het afval dat jij verzamelt. Nu weet je namelijk precies hoeveel dat is, hoe vaak je het aan de straat kunt zetten of weg kunt brengen en weet je hoe groot je bakken het beste kunnen zijn.

Als je echt op dreef bent maar tegen dingen aanloopt, kun je zelf actie ondernemen. Neem bijvoorbeeld contact op met je gemeente om na te vragen wat er precies met je afval gebeurt. Als bepaald afval niet apart wordt ingezameld, wordt het dan wel gerecycled via de nascheiding? Zo niet, onderzoek dan of je het via een andere weg kan recyclen. Zo kun je overwegen om zelf GFT te gaan composteren of kun je papier misschien wel kwijt bij een sportclub. Tenslotte kun je de strijd aan gaan tegen overbodige verpakkingen door deze te aan te geven bij het Meldpunt verpakkingen.

Scheid jij al je afval al? Ik ben benieuwd of je nog geniale tips hebt of juist ergens tegen aan loopt.